Waldemar Zboralski

Waldemar Zboralski na paradzie w Manchesterze w 2009

Waldemar Zboralski (ur. 4 czerwca 1960 w Nowej Soli) – polski polityk lewicowy, dziennikarz, działacz na rzecz środowiska LGBT.

Założyciel Warszawskiego Ruchu Homoseksualnego, którego był przewodniczącym w latach 1987-1988.

Życiorys przed działalnością w Warszawskim Ruchu Homoseksualnym

Jest absolwentem Liceum Ogólnokształcącego w Nowej Soli. Trzykrotnie zaczynał naukę w Medycznym Studium Zawodowym na Wydziale Pielęgniarstwa w Nowej Soli. Pierwszy raz uczynił to w 1989 r. po nie udanej próbie rozpoczęcia studiów germanistycznych na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Po dwóch semestrach przerwał naukę zawodu pielęgniarza i rozpoczął w 1980 r. studia na Wyższym Seminarium Duchownym Zakonu Paulinów na Skałce w Krakowie. W 1982 r. zakon skierował go na dalsze studia do Niemiec. Na skutek odmowy wydania mu paszportu przez SB zdecydował się 22 listopada 1982 r. opuścić zakon i wznowił naukę w szkole pielęgniarskiej wiosną 1983 r. Jesienią 1983 r. został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej. Był sanitariuszem w Jednostce Wojskowej 1383 w Opolu. Po udanej symulacji choroby opuścił wojsko po 7 miesiącach wiosną 1984 r.

W tym okresie był aktywnym naturystą, zaangażowanym równocześnie w tworzenie młodzieżowego odłamu Polskiego Towarzystwa Naturystycznego (m.in. wiosna 1985 r. zalegalizował działalność grupy o najdłuższej nazwie w Polsce: Sekcję Naturystyczną Klubu Turystyki Rowerowej przy Zarządzie Miejsko-Gminnym Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej w Nowej Soli), jak też nawiązywał współpracę z grupą ETAP z Wrocławia i innymi aktywnymi ośrodkami gejowsko-lesbijskimi w Polsce i Niemczech Wschodnich. Aktywność tych grup zaniepokoiła władze Polski i w efekcie: Zboralskiemu zakazano działalności jako naturyście w ramach ZSMP a przeciw działalnościom grup gejowsko-lesbijskim rozpętano akcję "Hiacynt" .

Zboralski był pierwszą ofiarą tej akcji znaną z imienia i nazwiska. W 2008 r. IPN odrzucił jego wniosek o ściganie inicjatorów tej akcji, co motywowano tym, że prześladowania homoseksualistów przez Milicję Obywatelską i SB w 1985 ro. były zgodne z obowiązującym prawem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

Działalność w ruchu gejowskim po Akcji "Hiacynt"

Działalność Zboralskiego na rzecz swojego środowiska w latach 1986-1988 opisano w odrębnym artykule Warszawski Ruch Homoseksualny

Powody emigracji Zboralskiego w 1988 r.

Zboralski opuścił Polskę w końcu kwietnia 1988 r. Jego podróż zagraniczna była zaplanowana jako ciąg oficjalnych wizyt na zaproszenia organizacji gejowskich do Austrii w HOSI Wien i Oesterreichische AIDS-Hilfe w Wiedniu, do Niemiec Zachodnich w Deutsche AIDS-Hilfe i u sekretarza generalnego International Lesbian and Gay Association, Jean-Clauda Letista w Kolonii i do Danii u kopenhaskiego działacza gejowskiego z organizacji zwalczającej AIDS. Tuż przed wyjazdem w Warszawie odbyła się międzynarodowa konferencja organizacji gejowsko-lesbijskich, na którą przyjechali przedstawiciele m.in. z Niemiec Zachodnich, Niemiec Wschodnich, Austrii, Szwajcarii, Węgier i USA. Po złożeniu wniosku o rejestrację WRH 24 marca 1985 r. oraz w związku z konferencją międzynarodową, na której organizację Warszawski Ruch Homoseksualny nie zwracał się do nikogo w Polsce o pozwolenie, Służba Bezpieczeństwa zaczęła wywierać naciski na Zboralskiego. Żądano, aby wycofać wniosek o rejestrację organizacji homoseksualnej i zagrożono, że w przypadku odbycia się nigdzie nie zarejestrowanej, czyli nielegalnej konferencji, SB rozbije ją, aresztuje jej uczestników a obcokrajowców deportuje z Polski. Zboralski nie spełnił tych żądań. Wniosek o rejestrację WRH nie został wycofany a konferencja się odbyła i SB nie zaatakowało jej uczestników. Uczestnicy konferencji zauważyli napięcie panujące w związku z jej przebiegiem. Wyraził to potem przedstawiciel HOSI Wien, Andrzej Selerowicz w swojej książce.

Zboralski odwiedził Wiedeń, Kolonię ale podróż przerwał w Hamburgu, gdzie dotarły już do niego pogłoski o oskarżeniach dotyczących jego osoby. To spowodowało jego decyzję o przerwaniu podróży do Kopenhagi. Obarczony oskarżeniami tak ciężkiego kalibru skierowanymi pod jego adresem uznał, że utracił zaufanie członków jego grupy i nie widział możliwości występowania dłużej jako jej przedstawiciel. Poinformował Sławka Starostę o swojej decyzji i poprosił o azyl polityczny w Niemczech.

W czasie emigracji w Niemczech, Zboralski mieszkał w Hamburgu. Tylko od czerwca do końca sierpnia 1988 przebywał w obozie przejściowym dla uchodźców, gdzie umieszczono go w związku ze złożonym wnioskiem o azyl. W obozie w Zirndorfie na Bawarii odbywały się przesłuchania wnioskodawców i rozpoznawano ich wnioski o azyl. Po wstępnych procedurach, na ostateczną decyzję władz emigracyjnych, pozwolono Zboralskiemu oczekiwać wśród jego niemieckich przyjaciół na północy Niemiec. Od września 1988 do stycznia 1990 Zboralski pracował głównie jako pielęgniarz geriatryczny w prywatnych domach. Krótko pracował w hamburskim porcie przeładunkowym, w strefie wolnocłowej. Po oficjalnym ogłoszeniu upadku Polski socjalistycznej w czerwcu 1989 r. władze Niemiec masowo wstrzymały rozpatrywanie polskich wniosków azylowych. Również Zboralskiemu oświadczono, że "od natychmiast" Polska jest krajem demokratycznym i osoby, którym jeszcze nie przyznano prawa stałego pobytu w Niemczech, zaczęły być odsyłane do Polski. Zboralski ubiegał się w tym czasie o emigrację do Afryki Południowej. Nawiązał tam bliskie kontakty ze szpitalem w Durban nad Oceanem Indyjskim, gdzie cały zarząd szpitala i większość lekarzy pochodziła z Polski. Do emigracji już nie doszło, mimo że Zboralski był w trakcie uznawania jego kwalifikacji zawodowych przez południowoafrykańską Izbę Pielęgniarską. Oficjalne uznanie przez RFN Polski za kraj demokratyczny po 4 czerwca 1989 r. zmusiło Zboralskiego do powrotu do kraju.

Życiorys po powrocie z emigracji w 1990 r.

Po powrocie z emigracji Zboralski zamieszkał z rodzicami. Od jesieni 1990 r. rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Zielonej Górze. Początkowo pracował w dziale współpracy z Zagranicą a po pół roku został powołany na stanowisko asystenta Rektora. Pracował w Rektoracie uczelni do wiosny 1993 r. Później na wiele lat związał się z fabryką tekstylną NOVITA w Zielonej Górze, gdzie był specjalistą do spraw marketingu i eksportu a od 1999 do 2005 r. był kierownikiem działu zaopatrzenia.

W latach 1992-2002 był stałym współpracownikiem miesięcznika INACZEJ. W 1999 r. był członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika "Gazeta Nowosolska". Publikował w "Faktach i Mitach". Opisał między innymi, czego dowiedział się jako kleryk o aferze na Jasnej Górze w 1978 r.. W 1992 r. jako pierwszy poruszył w prasie ogólnopolskiej kwestię legalizacji związków partnerskich Polaków.

Od 2002 r. był członkiem Antyklerykalnej Partii Postępu Racja. Pełnił w niej kolejno funkcje: przewodniczącego zarządu miejskiego w Nowej Soli, przewodniczącego zarządu regionu zielonogórskiego oraz rzecznika prasowego zarządu wojewódzkiego w Województwie lubuskim. W 2004 r. z ramienia tej partii kandydował do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego we Wrocławiu . W 2004 r. jako pierwszy otrzymał honorowe członkostwo Kampanii Przeciw Homofobii. W 2005 r. wstąpił do Unii Lewicy III RP. W w tym samym roku kandydował z jej ramienia w wyborach do Sejmu RP, na liście Sojusz Lewicy Demokratycznej, w okręgu wyborczym w Piotrkowie Trybunalskim.

Wraz ze swoim partnerem, Krzysztofem Nowakiem, zalegalizował swój związek partnerski w Anglii dnia 12 października 2007 r. Byli pierwszą polską parą gejów, którzy uczynili to w tym kraju. Zboralski i Nowak są jedną z par pokazanych w filmie dokumentalnym w reżyserii Roberta Glińskiego pt. Homo.pl. Po emigracji do Wielkiej Brytanii ich prywatny wizerunek posłużył w czasie kampanii lobbingowania na rzecz legalizacji związków partnerskich w Polsce.

Był inicjatorem powstania grupy zrzeszającej polskie lesbijki i gejów na emigracji w Anglii, działającej przy Lesbian and Gay Foundation w Manchesterze. Był ławnikiem Sądu Koronnego (ang.: Crown Court of England) w Manchesterze. Do roku 2015 pracował w wyuczonym zawodzie jako pielęgniarz geriatryczny i w wyniku złego stanu zdrowia przeszedł na rentę inwalidzką w 2016. Jego związek partnerski z K. Nowakiem uległ rozpadowi i oficjalna procedura rozwodowa została zakończona 8 marca 2011 r. decyzją sądu rodzinnego w Manchesterze. Obecnie jest rozwodnikiem i żyje samotnie. Od 2013 jest obywatelem Wielkiej Brytanii.

W lutym 2010 r. dziennikarz "The Independent", Johann Hari, określił Zboralskiego "działaczem gejowskim-weteranem", w czasie wywiadu z Davidem Cameronem, gdy przedstawił mu zarzut Zboralskiego wchodzenia przez późniejszego premierem Wielkiej Brytanii w przyjazne relacje z ugrupowaniami neo-faszystowskimi z Polski.

Działalność Zboralskiego na rzecz środowiska LGBT opisano w następujących publikacjach książkowych:

• 1988 Diskrete Leidenschaften, Homosexuelle Prosa aus Polen, Wolfgang Jöhling, Forster Verlag, Franfurt am Main, str.9-19, ISBN 3-922257-56-9
• 1994 Leksykon kochających inaczej, Fakty, Daty, Nazwiska, Andrzej Selerowicz, Wydawnictwo Softpres, str. 23-24, ISBN 83-900208-6-6
• 2009 HomoWarszawa, Przewodnik kulturalno-historyczny, praca zbiorowa, Wydawnictwo Abiekt.pl, Warszawa, str. 49, 91, 145, 156-158, ISBN 978-83-926968-1-0
• 2012 Gejerel. Mniejszości seksualne w PRL-u, Krzysztof Tomasik, Wydawnictwo Krytki Politycznej, Warszawa, str.: 12, 39, 42-44, 46, 241-243, 318, 350-351, 357, 367, ISBN 978-83-62467-54-9
• 2012 Kłopoty z seksem w PRL (rozdział: Początki ruchu gejowskiego w Polsce 1981–1990), praca zbiorowa pod red. Marcina Kuli, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa, ISBN 978-83-235-0964-6

Materiały filmowe

Nagranie z uroczystości zawarcia związku partnerskiego Waldemara Zboralskiego z Krzysztofem Nowakiem	Reportaż telewizji POLSAT o pobycie Zboralskiego w Wielkiej Brytanii

Reklamówka wyborcza Waldemara Zboralskiego z wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2004 r.	Wiadomości TVP 1 w dniu 30.09.2004 o debacie senackiej na temat ustawy o związkach partnerskich

Film dokumentalny o Wiecu Wolności w Warszawie w 2004 r. zorganizowanym w miejsce zakazanej przez Lecha Kaczyńskiego Parady Równości, z udziałem Zboralskiego i Nowaka	Dyskusja o związkach partnerskich z udziałem Waldemar Zboralskiego i Krzysztofa Nowaka zarejestrowana przez TVP3 Poznań w lutym 2004 r., w Zielonej Górze

Relacja o życiowej drodze prowadzącej Waldemara Zboralskiego do działalności gejowskiej i "Akcji Hiacynt"	Relacja Waldemar Zboralskiego o "Akcji Hiacynt"

Linki zewnętrzne

• Prywatna strona Zboralskiego