Święty Sebastian w malarstwie

Z Encyklopedii LGBT

Św. Sebastian to prawdopodobnie najstarsza ikona gejowska. Jego postać była uwieczniana w ikonografii jako prawie nagiego młodzieńca przywiązanego do drzewa i przeszytego strzałami.[1]

Strzały penetrujące skrępowane i bezbronne ciało młodzieńca uwiecznione w ikonografii często są interpretowane w kategoriach symboliki fallicznej, zaś postawa Sebastiana jako nosząca znamiona masochizmu.[2]

Japoński pisarz Yukio Mishima, w swojej powieści „Wyznania maski” stwierdził, że pierwszego wytrysku doznał po ujrzeniu obrazu Sebastiana autorstwa Guido Reniego. W 1966 roku Mishima pozował do fotografii w roli św. Sebastiana Kishinowi Shinoyama.[1]

Renesans

Renesans w malarstwie europejskim trwał od XV do XVI w. Istotnym postępem w zakresie technik malarskich było zastosowanie perspektywy, światłocienia i sfumato. W malarstwie renesans dzieli się umownie na:

  • quattrocento – XV w.
  • cinquecento – XVI w.
  • manieryzm – okres przejściowy między renesansem a barokiem

Quattrocento

Cinquecento

Manieryzm

Manieryzm w sztuce odznaczał się dążeniem do doskonałości w zakresie formy, wysubtelnieniem i wyrafinowaniem. W malarstwie charakteryzował się brakiem realistycznego naśladowania natury, stosowaniem wydłużonych proporcji ciała ludzkiego, zaburzaniem perspektywy (rezygnacją lub przeciwnie – ekstremalnym jej akcentowaniem). Koloryt często był odrealniony. Stosowano alegoryczną wymowę i skomplikowaną symbolikę. Występowało duże nagromadzenie postaci, sprawiające wrażenie natłoku.

Barok

Barok (z portugalskiego barocco – „perła o nieregularnym kształcie” lub z francuskiego baroque – „bogactwo ozdób”) był kierunkiem w malarstwie przypadającym na okres od końca XVI w. do XVIII w. Charakteryzuje się większą głębią światłocienia, silniejszym dramatyzmem nastawionym na wywołanie emocji. W obrębie baroku pod wpływem dzieł Michelangelo Merisi da Caravaggio rozwinął się nurt caravaggionistów.

Caravaggionizm

Caravaggionizm to formuła stylistyczna zapoczątkowana przez Michelangelo Merisi da Caravaggio, charakteryzująca się luminizmem (zdecydowaną gra światłocienia), intensywnym kolorytem z dominacją czerwieni, brązów i czerni, śmiałymi skrótami perspektywicznymi, ukazywaniem postaci na bliskim planie i mrocznym neutralnym tle, dramatyzmem, patosem, ekspresją, mocnymi efektami naturalistycznymi i iluzjonistycznymi.

Sztuka XIX i XX w.

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Janusz Boguszewicz: Jak wierzyć: Święty Sebastian – patron gejów? (pol.). homiki.pl, 2008-01-19. [dostęp 2011-04-28].
  2. Piotr Sarzyński: Gej mitologiczny. Tęcza nad muzeum (pol.). polityka.pl, 2010-06-14. [dostęp 2011-04-28].  Cytat: W jego nagiej, bezbronnej, przeszywanej strzałami postaci dopatrywano się już wszystkiego, od uniwersalnego piękna przez sadomasochizm, erotyczną ekstazę, po symbolikę strzał jako elementów fallicznych. Na wystawie zgromadzono wiele przedstawień św. Sebastiana, głównie historycznych i często wyzbytych erotycznego kontekstu. Ale też ciekawe prace artystów XX-wiecznych, od Kazimierza Młodzianowskiego i Andrzeja Pruszyńskiego, przez Wojciecha Fangora, po Krzysztofa Junga, Stasysa Eidrigeviciusa czy Karola Radziszewskiego.