Kraków

Z Encyklopedii LGBT
Marsz Równości w Krakowie
Klub Cocon
Rynek Główny w Krakowie, Sukiennice
Rynek Główny w Krakowie, Sukiennice
Teatr im. Juliusza Słowackiego
Teatr im. Juliusza Słowackiego nocą
Filharmonia
Uniwersytet Jagielloński
Barbakan
Wawel
Zamek Królewski na Wawelu
Dama z gronostajem (Dama z łasiczką)
Ogród Muzeum Archeologicznego
Muzeum Lotnictwa Polskiego
Galeria Bunkier sztuki
Synagoga Tempel w Krakowie
Autostrada A4 w Krakowie
Międzynarodowy Port Lotniczy Kraków-Balice
Pociąg relacji Balice – Kraków Główny
Budynek dworca kolejowego w Krakowie
Podziemna stacja tramwajowa
Komunikacja miejska w Krakowie
Automatyczna wypożyczalnia rowerów
Miasteczko Studenckie AGH
Tor kajakarstwa górskiego
Zalew Zakrzówek w Krakowie
Kopiec Kościuszki
Maczuga Herkulesa i zamek w Pieskowej Skale niedaleko Krakowa
Plik:Gayfriendly hotel.jpg
Reklama hotelu Kontrast

Kraków, drugie pod względem liczby ludności miasto w Polsce, liczące ponad 750 tys. mieszkańców, posiadające wiele atrakcji turystycznych, ważny ośrodek akademicki.

Jednym z miast partnerskich Krakowa jest znane z tolerancji i wysoko rozwiniętej kultury LGBT San Francisco.

Kultura LGBT

Instytucje i stowarzyszenia

Cykliczne imprezy

Kluby LGBT

Dojazd i komunikacja

Kolej

Przez Kraków przebiegają dwie ważne linie kolejowe:

Lotnisko Kraków-Balice

Międzynarodowy Port Lotniczy Kraków Balice jest drugim pod względem obsługiwanego ruchu lotniskiem w Polsce. Posiada dwa terminale (krajowy i międzynarodowy). Obsługuje połączenia z 59 miastami na świecie. Balice są skomunikowane z Krakowem linią ekspresowego szynobusu.

Transport samochodowy

Kraków jest dobrze skomunikowany samochodowo:

  • droga krajowa nr 7 (w ramach trasy europejskiej E77)
  • droga krajowa nr 44
  • droga krajowa nr 75
  • droga krajowa nr 79
  • droga krajowa nr 94
  • autostrada A4 (w ramach trasy europejskiej E40)

Komunikacja miejska

Ceny biletów komunikacji miejskiej w Krakowie:[1]

typ normalny ulgowy
20-minutowy 2,80 zł 1,40 zł
40-minutowy lub jednoprzejazdowy 3,80 zł 1,90 zł
60-minutowy 5,00 zł 2,50 zł
90-minutowy 6,00 zł 3,00 zł
całodniowy 15,00 zł 7,50 zł

Przewóz bagażu jest darmowy.

Atrakcje turystyczne

Do głównych atrakcji turystycznych Krakowa należą:

  • Wzgórze Wawelskie
  • Stare miasto
  • Rynek i wieża ratuszowa
  • Sukiennice
  • Brama Floriańska
  • Barbakan
  • Planty
  • Kazimierz

Historia

Trudno jednoznacznie wskazać okres dziejów, który dał początek miastu Kraków. Ponad wszelką wątpliwość w X w. Kraków stanowił już znaczący ośrodek na mapie Europy i został wcielony przez Mieszka I do tworzonego przez niego państwa. Pierwsi Piastowie mieli ambicję uczynić z Krakowa ośrodek będący odpowiednikiem Akwizgranu – stolicy Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Dowodzi tego charakterystyczny układ pierwszych kościołów: Marii Panny, Salwatora, Mikołaja i Wojciecha.[2]

Formalna lokacja miasta przez króla Bolesława V Wstydliwego na prawie niemieckim zwanym magdeburskim nastąpiła stosunkowo późno, gdy Kraków stanowił już znaczący ośrodek władzy zarówno świeckiej, jak i kościelnej. Już w XII w. w Krakowie działała biblioteka i szkoła katedralna. Kraków na przestrzeni kolejnych lat zyskiwał na znaczeniu poprzez zmonopolizowanie handlu miedzią, ołowiem i solą. Dzięki temu w 1387 r. stał się miastem członkowskim Hanzy – potężnego międzynarodowego związku miast, kontrolującego szlaki handlowe od Londynu po Nowogród Wielki. Krakowscy mieszczanie mogli cieszyć się m.in. takimi udogodnieniami jak rurmus – średniowieczny wodociąg miejski. W 1333 r. w Krakowie koronował się król Kazimierz III Wielki, który w 1364 r. założył w Krakowie pierwszy uniwersytet na ziemiach polskich. W 1558 r. powstała w Krakowie pierwsza na ziemiach polskich poczta.

Po latach osłabienia znaczenia Krakowa jakie przypadały na XVIII w. Kraków zaczął odzyskiwać swą świetność, powracając do czołówki wysoko rozwiniętych miast Europy. Kraków był pierwszym polskim miastem, w którym zaprezentowano w 1830 r. oświetlenie gazowe. W latach 1856–1857 powstała gazownia miejska. W 1891 r. powstało pierwsze w Polsce a drugie w Europie pogotowie ratunkowe. Od 1893 r. działała elektrownia. W 1912 r. powstało w Krakowie jedno z pierwszych lotnisk Europy. W 1917 roku stało się ono jednym z punktów etapowych pierwszej w Europie regularnej pocztowej linii lotniczej łączącej Wiedeń z Kijowem i Odessą.

W 2008 r. w Krakowie powstała pierwsza w Polsce sieć automatycznych wykrzyczalni rowerów.

Kultura

Muzea

  • Muzeum Narodowe w Krakowie
    • Gmach Główny
    • Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach
    • Pałac biskupa Erazma Ciołka
    • Dom Jana Matejki
    • Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Kamienicy Szołayskich
    • Dom Józefa Mehoffera wraz z ogrodem
    • Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego
    • Muzeum Książąt Czartoryskich
    • Biblioteka Czartoryskich
    • Ośrodek Kultury Europejskiej "Europeum"
  • Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
    • Pałac pod Krzysztofory - siedziba główna
    • Dom pod Krzyżem - „Dzieje teatru krakowskiego”
    • Stara Synagoga - „Dzieje i kultura Żydów krakowskich”
    • Apteka Pod Orłem
    • Oddział „Ulica Pomorska” - Dom Śląski, „Dzieje Krakowa w latach 1939-1956”
    • Celestat - „Dzieje Krakowskiego Bractwa Kurkowego”
    • Kamienica Hipolitów - „Dom Mieszczański”
    • Zwierzyniecki Salon Artystyczny
    • Wieża Ratuszowa
    • Barbakan
    • Dzieje Nowej Huty
    • Trasa turystyczna Mury Obronne
    • Fabryka Schindlera
    • Podziemia Rynku
  • Muzeum UJ Collegium Maius
  • Muzeum Ogrodu Botanicznego i Pracownia Historii Botaniki im. J. Dyakowskiej UJ w Krakowie
  • Muzeum Zoologiczne UJ
  • Muzeum Geologiczne UJ
  • Muzeum Antropologiczne UJ
  • Muzeum Paleobotaniczne UJ
  • Muzeum Farmacji CM UJ
  • Muzeum Historii Medycyny CM UJ
  • Muzeum Anatomii CM UJ
  • Muzeum Anatomopatologiczne CM UJ
  • Państwowe Zbiory Sztuki – Zamek Królewski na Wawelu (9 oddziałów w obrębie wzgórza wawelskiego i 2 poza granicami miasta)
  • Pałac Sztuki
  • Dworek Jana Matejki - Muzeum Pamiątek po Hugonie Kołłątaju i Janie Matejce
  • Willa Karola Estreichera - Muzeum Rodu Estreicherów, Strat Kultury i Rewindykacji
  • Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN
  • Muzeum Przyrodnicze Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN
  • Muzeum Paleobotaniczne Instytutu Botaniki PAN w Krakowie
  • Żydowskie Muzeum Galicja
  • Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli
    • oddział Dom Esterki
  • Muzeum Archeologiczne
  • Muzeum PRL-u w Nowej Hucie
  • Muzeum Historii Fotografii
  • Muzeum Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
  • Muzeum Historii AGH i Historii Techniki
  • Dom Historii Podgórza w Krakowie
  • Muzeum Armii Krajowej im. Generała Emila Fieldorfa Nila
  • Muzeum Lotnictwa Polskiego
  • Muzeum Twierdzy Kraków w Forcie nr 44 „Tonie”
  • Muzeum 2. Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie
  • Muzeum Czynu Niepodległościowego - Dom im. Józefa Piłsudskiego
  • Muzeum Czynu Zbrojnego
  • Muzeum Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Polaków
  • Muzeum Inżynierii Miejskiej
    • oddział „Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema”
  • Muzeum Geologiczne Wydziału Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH
  • Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK
  • Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”
  • Muzeum Teatru Starego
  • Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
  • Muzeum Witrażu
  • Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
  • Ośrodek Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX wieku im. I.J. Paderewskiego
  • Muzeum Kościuszkowskie przy Kopcu Kościuszki
  • Muzeum Tadeusza Kantora „Cricoteka”
  • Ośrodek Dokumentacji Życia i Twórczości Witolda Lutosławskiego
  • Ośrodek Biograficzny Komisji Turystyki Górskiej - Gabinet prof. Kazimierza Sosnowskiego
  • Muzeum Młodej Polski „Rydlówka”
  • Muzeum Ubezpieczeń
  • Ekspozycja „Dawne Narzędzia Tortur”
  • Muzeum Ruchu Harcerskiego w Forcie nr 52a „Łapianka”
  • Muzeum Ratownictwa w Krakowie - tymczasowa ekspozycja znajduje się w Niepołomicach
  • Muzeum Rozproszone Nowej Huty
  • Skansen w Krakowie na Woli Justowskiej

Galerie

  • Galeria 2 Światy
  • Galeria AB
  • Galeria Audialnia
  • Galeria BB
  • Galeria Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki"
  • Centrum Kultury "Dworek Białoprądnicki"
  • Centrum Kultury Żydowskiej
  • Centrum Sztuki Współczesnej Solvay
  • Cricoteka
  • Foto-Medium-Art
  • Galeria Attis
  • Galeria Dom Polski
  • Galeria Piano Nobile
  • Galeria Sztuki Współczesnej Kersten
  • Galeria Jo Design
  • Galeria "Krypta u Pijarów"
  • Galeria Krzysztofory
  • Galeria Lamelli
  • Galeria m
  • Galeria Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie
  • Galeria Nova
  • Galeria Pauza
  • Pałac Sztuki w Krakowie
  • Galeria Plakatu
  • Galeria Potocka
  • Space Gallery
  • Galeria Starmach
  • Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach
  • Galeria Szalom
  • Galeria Zderzak

Teatry

Krakowski Teatr Scena STU
Al. Krasińskiego 16-18
Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska
ul. Skarbowa 2
Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej
Duża Scena: ul. Jagiellońska 1, Nowa Scena: ul. Jagiellońska 1, Scena Kameralna: ul. Starowiślna 21
Teatr Bagatela
Duża Scena: ul. Karmelicka 6, Scena na Sarego: ul. Sarego 7
Teatr im. Juliusza Słowackiego
Duża Scena: pl. św. Ducha 1, Scena Miniatura: pl. św. Ducha 1
Teatr KTO
ul. Gzymsików 8
Teatr Ludowy
Duża Scena: os. Teatralne 34, Scena Stolarnia: os. Teatralne 23, Scena Pod Ratuszem: Rynek Główny 1
Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie
Scena im. St. Wyspiańskiego: Scena 210, Amfiteatr: ul. Straszewskiego 22, Scena Klasyczna, Scena Eksperymentalna: ul. Warszawska 5
Teatr Łaźnia Nowa
os. Szkolne 25
Kinoteatr Uciecha
ul. Starowiślna 16
Teatr Scena EL-JOT Krakowska Opera Kameralna
ul. Miodowa 15
Teatr Lalki i Aktora Parawan
ul. Białoprądnicka 3
Teatr Lektur Szkolnych
ul. Papiernicza 2
Teatr Nowy
ul Gazowa 21

Kina

  • Agrafka
  • Ars
  • Cinema City Bonarka
  • Cinema City Bonarka VIP
  • Cinema City Kazimierz
  • Cinema City Plaza
  • Cinema City Zakopianka
  • Kijów
  • Mikro
  • Multikino
  • Orange IMAX Kraków
  • Paradox
  • Pod Baranami
  • Sfinks

Baza noclegowa

Handel

Centra handlowe Krakowa:

  • Bonarka City Center
  • Galeria Krakowska
  • Galeria Kazimierz
  • Kraków Plaza
  • Park Handlowy Zakopianka
  • Solvay Park
  • Centrum Handlowe M1
  • Centrum Handlowe "Krokus"
  • Centrum Handlowe "Czyżyny
  • Factory Kraków - Park Handlowy

Edukacja wyższa

Uczelnie publiczne w Krakowie:

  • Uniwersytet Jagielloński
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  • Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
  • Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
  • Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
  • Akademia Muzyczna w Krakowie
  • Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
  • Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
  • Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie

Uczelnie niepubliczne w Krakowie:

  • Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego
  • Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia
  • Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa im. Józefa Dietla
  • Profesjonalna Szkoła Biznesu w likwidacji
  • Wyższa Szkoła Ochrony Środowiska, Turystyki i Rekreacji w likwidacji
  • Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego "Apeiron"
  • Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki
  • Wyższa Szkoła Europejska im. Ks. Józefa Tischnera
  • Wyższa Szkoła Gospodarki i Zarządzania
  • Wyższa Szkoła Handlowa
  • Wyższa Szkoła Ubezpieczeń
  • Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości

Przypisy

  1. Cenniki biletów jedno i wieloprzejazdowych (pol.). mpk.krakow.pl. [dostęp 2012-03-17].
  2. Roman Michałowski: Princeps fundator : studium z dziejów kultury politycznej w Polsce X-XIII wiek. Warszawa: Arx Regia, 1993, s. 75–76. ISBN 978-83-7022-024-2. Cytat: Łatwo zauważyć, ze Kraków zawierał w sobie kopie Akwizgranu Ottona III. W nadwiślańskim mieście pojawiają się te same patrocinia co i w stolicy Niemiec: Maria Panna, Salwator, Mikołaj i Wojciech. Takie samo jest w obu przypadkach rozmieszczenie obiektów sakralnych: Maria Panna w środku, w najbliższym sąsiedztwie pałacu, pozostałe kościoły naokoło niej, przy czym Salwator i Mikołaj położone były względem siebie po przeciwległej stronie kaplicy pałacowej, wychylając się nieco ku św. Wojciechowi, który znajdował się pomiędzy nimi. Na tym nie dosyć. gdy stanęło się przy Marii Pannie twarzą do Wojciecha, miało się w obu miastach Salwatora po lewej ręce, a Mikołaja - po prawej. Porównywalne są także odległości miedzy kościołami [...]. Zbieżności jest zbyt wiele, aby wolno je było uznać za dzieło przypadku. Dlatego mamy prawo wystąpić z twierdzeniem, iż Kraków był świadomym naśladownictwem Akwizgranu..  (pol.)