Aresztowanie Małgorzaty Szutowicz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedii LGBT
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 41: Linia 41:


Ignorowano immunitet parlamentarzystów i legitymacje prasowe. Poseł gdula był popychany przez policję.<ref name="gdula">https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,26193225,aresztowanie-margot-posel-gdula-popychany-w-warszawie-przez.html</ref>
Ignorowano immunitet parlamentarzystów i legitymacje prasowe. Poseł gdula był popychany przez policję.<ref name="gdula">https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,26193225,aresztowanie-margot-posel-gdula-popychany-w-warszawie-przez.html</ref>
Już w pomieszczeniach policji (a więc poza możliwością rejestracji za pomocą kamer niezależnych mediów) policjanci dopuszczali się wobec wybranych osób czynów takich jak:<ref>https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,26195660,zagladali-jej-pod-spodniczke-dotykali-genitaliow-zatrzymani.html</ref>
* zaglądanie pod spódnicę,
* zmuszanie do obnażania się,
* zmuszanie do kucania nago,
* siłowe rozchylanie nóg nago,
* dotykanie genitaliów,
* wypowiadanie homofobicznych i transfobicznych komentarzy.<ref>https://wyborcza.pl/7,162657,26194607,wsrod-zatrzymanych-byly-tez-m-in-osoby-wracajace-z-zakupow.html</ref><ref name="wizytacje-kmpt" />
* pozbawienie leków osoby stale je przyjmującej,
* utrudnienie lub uniemożliwianie kontaktu z adwokatem.<ref name="wizytacje-kmpt" />


== Reakcje na aresztowanie Małgorzaty Szutowicz ==
== Reakcje na aresztowanie Małgorzaty Szutowicz ==
Linia 107: Linia 117:
=== Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur na temat wydarzeń związanych z aresztowaniem Małgorzaty Szutowicz ===
=== Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur na temat wydarzeń związanych z aresztowaniem Małgorzaty Szutowicz ===
8 sierpnia 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar działając z urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie wydarzeń z 7 sierpnia.<ref>https://www.rpo.gov.pl/pl/content/RPO-po-wydarzeniach-7-sierpnia</ref>
8 sierpnia 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar działając z urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie wydarzeń z 7 sierpnia.<ref>https://www.rpo.gov.pl/pl/content/RPO-po-wydarzeniach-7-sierpnia</ref>
Przedstawiciele podległego RPO, Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w miejscach detencji osób zatrzymanych w wyniku wydarzeń jakie miały 7 sierpnia 2020 roku w Warszawie.<ref>https://www.rpo.gov.pl/pl/content/kmpt-wizytuje-policyjne-miejsca-detencji-po-nocnych-zatrzymaniach-w-warszawie</ref> Do Komendanta Stołecznego Policji skierowano pismo w którym RPO domaga się wyjaśnień następujących kwestii:<ref name="rpo-do-komendanta">https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Pismo%20do%20Komendanta%20Sto%C5%82ecznego%20Policji%2010.08.2020.pdf</ref>
Przedstawiciele podległego RPO, Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w miejscach detencji osób zatrzymanych w wyniku wydarzeń jakie miały 7 sierpnia 2020 roku w Warszawie.<ref name="wizytacje-kmpt">https://www.rpo.gov.pl/pl/content/kmpt-wizytuje-policyjne-miejsca-detencji-po-nocnych-zatrzymaniach-w-warszawie</ref> Do Komendanta Stołecznego Policji skierowano pismo w którym RPO domaga się wyjaśnień następujących kwestii:<ref name="rpo-do-komendanta">https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Pismo%20do%20Komendanta%20Sto%C5%82ecznego%20Policji%2010.08.2020.pdf</ref>
* przyczyn i podstaw prawnych interwencji Policji wobec protestujących;
* przyczyn i podstaw prawnych interwencji Policji wobec protestujących;
* okoliczności i przyczyn zatrzymania dużej liczby osób (z dostępnych obecnie informacji wynika, że było to ok. 50 osób),
* okoliczności i przyczyn zatrzymania dużej liczby osób (z dostępnych obecnie informacji wynika, że było to ok. 50 osób),
Linia 117: Linia 127:


Wizytowano również Zakład Karnym w Płocku, gdzie przetransportowano tymczasowo aresztowaną Małgorzatę „Margot” Szutowicz.<ref>https://www.rpo.gov.pl/pl/content/wizytacja-przedstawicielki-rpo-w-ZK-w-plocku-gdzie-przebywa-tymczasowo-aresztowana-margot</ref>
Wizytowano również Zakład Karnym w Płocku, gdzie przetransportowano tymczasowo aresztowaną Małgorzatę „Margot” Szutowicz.<ref>https://www.rpo.gov.pl/pl/content/wizytacja-przedstawicielki-rpo-w-ZK-w-plocku-gdzie-przebywa-tymczasowo-aresztowana-margot</ref>
Przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur rozmawiali z 33 osobami zatrzymanymi w związku z wydarzeniami, do których doszło 7 sierpnia 2020 r. w Warszawie po aresztowaniu aktywistki grupy „Stop Bzdurom”. Wizytacji poddano sześć pomieszczeń dla osób zatrzymanych w Warszawie i Piasecznie. Łącznie przeprowadzono rozmowy z 33 spośród 48 zatrzymanych osób. Wśród zatrzymanych znalazły się m.in. osoby przypadkowe, które nie uczestniczyły czynnie w zgromadzeniu na Krakowskim Przedmieściu czy ul. Wilczej, a przyglądały się zajściu. Kilkoro rozmówców zwróciło uwagę na brutalność policji w chwili zatrzymania.<ref name="wizytacje-kmpt" />
Część zatrzymanych skarżyła się na uszczypliwe, homofobiczne i transfobiczne komentarze, w przypadku transdziewczyny używano wyłącznie męskich zaimków.<ref name="wizytacje-kmpt" />
Większość osób zatrzymanych została poddana kontroli osobistej, która polegała na rozebraniu się do naga i wykonaniu przysiadu. W przypadku transdziewczyny kontrolę tę przeprowadził funkcjonariusz płci męskiej.<ref name="wizytacje-kmpt" />
Przedstawiciele KMPT zwrócili uwagę na brak kontaktu z adwokatem/radcą prawnym już od pierwszych chwil zatrzymania. Gdyby nie poświęcenie adwokatów, którzy z własnej inicjatywy dotarli na teren komisariatów, zatrzymani nie mieliby de facto możliwości skorzystania z pomocy prawnej. Wiele osób nie miało bowiem nigdy wcześniej kontaktu z prawnikami. Jeśli już mimo licznych utrudnień doszło do spotkania z obrońcą to odbywało się ono w warunkach niezapewniających poufności.<ref name="wizytacje-kmpt" />
Wskazano na trudności w przekazaniu informacji o zatrzymaniu osobom bliskim. Policjanci wymagali znajomości numerów telefonów na pamięć, w innych przypadkach pozwalano skontaktować się jedynie z rodzicami.<ref name="wizytacje-kmpt" />


=== Apel Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka ===
=== Apel Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka ===

Wersja z 23:52, 14 sie 2020

Aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

7 sierpnia 2020 roku w Warszawie na ul. Krakowskie Przedmieście nieumundurowani funkcjonariusze policji dokonali aresztowania Małgorzaty „Margot” Szutowicz wykonując postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu.

W następstwie tego faktu doszło do spontanicznej manifestacji i jej brutalnego stłumienia przez funkcjonariuszy policji a także serii zatrzymań. Pracownicy Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w swoim raporcie z tych wydarzeń odnotowali liczne przypadki naruszeń praw zatrzymanych. Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka, Dunja Mijatovic wezwała władze polskie do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz. 8 sierpnia i w dniach kolejnych odbywały się manifestacje solidarności z Małgorzatą Szutowicz. 12 sierpnia 2020 roku opublikowano list 212 naukowców z całego świata wzywający do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz.

Wydarzenia poprzedzające aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

Na początku 2019 roku na ulicach polskich miast pojawiły się furgonetki należące do fundacji „Pro – Prawo do życia” z banerami atakującymi osoby homoseksualne. W lutym 2019 Stowarzyszenie na rzecz osób LGBT Tolerado zgłosiło do prokuratury możliwość popełnienia przestępstwa z art. 212 K.k. t.j. przestępstwa zniesławienia. Stowarzyszenie wystosowało również pozew cywilny przeciwko fundacji Pro zarzucając jej naruszenie dóbr osobistych. 26 września Sąd Okręgowy w Gdańsku przychylił się do wniosku „Tolerado” o zabezpieczenie powództwa. Tym samym do czasu ogłoszenia wyroku z ulic w całym kraju i ze strony internetowej fundacji musiały zniknąć homofobiczne banery i hasła. Ograniczało się to jedynie do części prezentowanych treści. Powództwo Tolerado zostało oddalone na posiedzeniu niejawnym (bez udziału Tolerado).[1]

Kolektyw Stop Bzdurom powstał w 2019 r. i jest grupą nieformalną walczącą o prawa osób LGBT stosując bezkompromisowe metody w reakcji na inicjatywę środowisk prawicowo–katolickich, pomawiających osoby LGBT o związki z pedofilią. Przyczyną zawiązania kolektywu była bierność policji wobec zgłoszeń naruszeń prawa.[2]

Małgorzata „Margot” Szutowicz, będąca osobą niebinarną aktywistka kolektywu Stop Bzdurom 27 czerwca 2020 działając w ramach obywatelskiego nieposłuszeństwa dokonała wraz z innymi osobami zatrzymania pojazdu fundacji Pro. W trakcie tego Wydarzenia doszło do szarpaniny, w wyniku której obrażeń doznał kierujący pojazdem Łukasz K. Zniszczeniu uległ baner.

14 lipca około godziny 10:00 nieumundurowani funkcjonariusze wydziału kryminalnego Komendy Stołecznej Policji wtargnęli siłą do mieszkania Małgorzaty Szutowicz i nie pozwalając założyć butów ani skarpet, skuli ją kajdankami a następnie wynieśli z mieszkania do nie oznakowanego pojazdu. Utrzymywali przy tym, że realizują postanowienie prokuratury. Uniemożliwili przekazanie danych z okazanej legitymacji, niezbędnych do złożenia skargi na zatrzymanie.[3] Jak wynika z nagrania zajścia funkcjonariusz policji przed wyniesieniem Małgorzaty Szutowicz z mieszkania powiedział „Tak, jestem ch... Mam satysfakcję, że nie możesz założyć skarpet.”[4]

Działania policji skrytykowała Helsińska Fundacja Praw człowieka zarzucając funkcjonariuszom naruszenie szeregu przepisów wynikających z procedury karnej. HFPC zwróciła również uwagę na gwarancje międzynarodowe dotyczące dostępu do adwokata w postępowaniu karnym. Państwa są zobowiązane do zagwarantowania, aby podejrzani i oskarżeni mieli prawo dostępu do adwokata w takim terminie i w taki sposób, aby osoby te mogły rzeczywiście i skutecznie wykonywać przysługujące im prawo do obrony. Zobowiązanie to obejmuje dostęp do adwokata przed przesłuchaniem przez policję, podczas niektórych czynności dochodzeniowych. Podejrzani oraz oskarżeni mają prawo do obecności i skutecznego udziału ich adwokata w czasie przesłuchiwania. Fundacja podkreśliła, że jeśli osoba pozostawała w dobrym zdrowiu i stanie w momencie pozbawiania jej wolności, a później pojawiają się na jej ciele ślady stosowania przemocy, to na państwie ciąży obowiązek wiarygodnego wyjaśnienia jak do nich doszło. W przypadku braku takiego wyjaśnienia domniemywa się, że za powstanie obrażeń odpowiedzialni są funkcjonariusze. Fundacja przypomina, że nieprzeprowadzenie dochodzenia lub przeprowadzenie go w sposób powierzchowny jest kwalifikowane jako naruszenie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.[5][6]

Sąd nie przychylił się do wniosku prokuratury o zastosowanie tymczasowego aresztu i postanowił zastosować wobec Małgorzaty Szutowicz dozór policyjny i poręczenie majątkowe w kwocie 7 tysięcy zł. Prokuratura, na której czele stoi Zbigniew Ziobro, złożyła zażalenie na decyzję sądu.

Sąd postanowił o zastosowaniu tymczasowego aresztowania na okres 2 miesięcy. Sąd nie ujawnił uzasadnienia swojej decyzji. O podanie przyczyn zastosowania aresztu apelowało m.in. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". Sąd twierdzi, że ujawnić uzasadnienie może tylko prokuratura.

Przebieg aresztowania Małgorzaty Szutowicz

O decyzji sądu Małgorzata Szutowicz dowiedziała się 7 sierpnia w chwili gdy przebywała w pomieszczeniach należących do fundacji Kampania Przeciw Homofobii. Pod budynek podjechały policyjne radiowozy nie podejmując jednakże czynności. Informacja o decyzji została rozpowszechniona w internecie. Pod budynkiem zaczęły gromadzić się osoby chcące wyrazić solidarność z Małgorzatą Szutowicz.[7]

Małgorzata Szutowicz postanowiła, że sama dobrowolnie odda się w ręce funkcjonariuszy i około godziny 18:30 wyszła na ulicę Solec. Towarzyszyły jej licznie zgromadzone osoby oraz przedstawiciele mediów (telewizje TVN, TVN24, Włodek Ciejka TV, OKO.press, Telewizja Obywatelska, Video-KOD Radio ZET).[7]

Małgorzata „Margot” Szutowicz kilkukrotnie zwracała się do obecnych funkcjonariuszy z apelem o wykonanie postanowienia sądu o zastosowaniu aresztowania. Za każdym razem spotykała się jednak z odmową.[7]

Po kilku minutach Małgorzata Szutowicz razem z solidaryzującymi się z nią osobami w towarzystwie kamer mediów przeszła na ulicę Krakowskie Przedmieście.[7] Około godziny 19:10 gdy skierowała się w stronę pomnika Mikołaja Kopernika przed Pałacem Staszica, została zatrzymana przez pilnujących go nieumundurowanych funkcjonariuszy policji i wykonując ich polecenia wsiadła do nieoznakowanego radiowozu. Z okna pojazdu pozdrowiła zgromadzonych.[8]

Wydarzenia następujące po aresztowaniu Małgorzaty Szutowicz

W pobliżu samochodu zgromadziły się osoby solidaryzujące się z Margot i rozpoczęły spontaniczną manifestację polegającą na otoczeniu pojazdu w sposób uniemożliwiający jego odjazd.

Policja wbrew zapewnieniom skierowanym do posła Macieja Gduli o zamiarze sprowadzenia negocjatora[9], zdecydowała się około godziny 20:00 na siłowe rozbicie blokady. Zarejestrowano na materiałach filmowych liczne przypadki brutalnego traktowania zatrzymywanych w tym duszenia, klękania na głowie, szyi lub plecach.

Duszeniu poddany był aktywista LGBT Bartosz Staszewski.[10]

Teren ulicy Krakowskie Przedmieście został otoczony. Do znajdujących się tam osób kierowano głośne komunikaty nakazujące opuszczenie terenu jednak w tym samym czasie kordony policji uniemożliwiały opuszczenie terenu.[11]

Ignorowano immunitet parlamentarzystów i legitymacje prasowe. Poseł gdula był popychany przez policję.[9]

Już w pomieszczeniach policji (a więc poza możliwością rejestracji za pomocą kamer niezależnych mediów) policjanci dopuszczali się wobec wybranych osób czynów takich jak:[12]

  • zaglądanie pod spódnicę,
  • zmuszanie do obnażania się,
  • zmuszanie do kucania nago,
  • siłowe rozchylanie nóg nago,
  • dotykanie genitaliów,
  • wypowiadanie homofobicznych i transfobicznych komentarzy.[13][14]
  • pozbawienie leków osoby stale je przyjmującej,
  • utrudnienie lub uniemożliwianie kontaktu z adwokatem.[14]

Reakcje na aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

Helsińska Fundacja Praw Człowieka w swym stanowisku zwróciła uwagę na naruszenie prawa do obrony poprzez nieudzielanie obrońcom informacji o miejscu umieszczenia zatrzymanych, utrudnianie kontaktu z obrońcą, oraz wymuszanie na zatrzymanych oświadczeń o niewnoszeniu skarg. HFPC przypomniała o tym, że prawa człowieka przysługują każdemu, a funkcjonariusze zobowiązani są do ich przestrzegania.[15]

Fundacja zaapelowała do władz państwowych o zaprzestanie działań szkalujących środowiska LGBT+ oraz wszelkich innych grup mniejszościowych. Zaapelowała również do funkcjonariuszy policji o stosowanie przepisów w duchu zagwarantowanych konstytucyjnie i konwencyjnie praw człowieka. Fundacja zażądała wnikliwego i szybkiego śledztwa w sprawie nadużyć w trakcie zamieszek. Wyraziła również solidarność z działaczami i aktywistami LGBT+. Podziękowano również obrońcom, którzy podjęli natychmiastowe działania na rzecz osób zatrzymanych.[15]

Wystąpienie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka

W związku z wydarzeniami jakie miały miejsce 7 sierpnia 2020 roku, Helsińska Fundacja Praw Człowieka zwróciła się do Ministra Spraw wewnętrznych i Administracji z prośbą o zmianę rozporządzenia z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie umundurowania policjantów (Dz.U. Nr 90, poz. 738 z późn. zm.) i zagwarantowanie, że każdy funkcjonariusz Policji w trakcie pełnienia obowiązków służbowych będzie możliwy do identyfikacji.[16]

W ocenie HFPC, w tym celu wystarczającym elementem identyfikującym funkcjonariusza powinny być znaki identyfikacji indywidualnej, umieszczone w sposób widoczny dla osoby postronnej, niezależnie od tego, czy znajduje się ona z przodu czy z tyłu funkcjonariusza Policji. Fundacja uzasadniła wystąpienie działaniami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (sprawa Hentschel i Stark p. Niemcom) oraz Komitetu ds. Zapobiegania Torturom (CAT). Przywołano również Komentarz Ogólny Komitetu Praw człowieka (Human Rights Committee, General comment No. 37, CCPR/C/GC/37, §89).[16]

Wspólne oświadczenie organizacji pozarządowych

43 organizacje pozarządowe podpisały się pod wspólnym oświadczeniem jednoznacznie stwierdzającym, że winnymi eskalacji przemocy są „ci przedstawiciele władzy, którzy od miesięcy nakręcali spiralę nienawiści i pogardy wobec osób LGBT+.”[17]

Za niezrozumiałe i nieproporcjonalne uznano środki jakie zastosowano wobec Małgorzaty Szutowicz, a działania funkcjonariuszy policji wobec manifestantów uznano za wyjątkowo brutalne. Wytknięto również naruszenie prawa do kontaktu z obrońcą.[17]

Domagamy się od władz państwowych zaprzestania działań szkalujących środowiska LGBT+ oraz wszelkie inne grupy mniejszościowe. Wywoływanie nienawiści w społeczeństwie i dzielenie go prowadzi do eskalacji przemocy i jest całkowicie sprzeczne z dobrem wspólnym.

Sygnatariusze:[17]

  • Akcja Demokracja
  • Amnesty International
  • Codziennik Feministyczny
  • Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
  • Fundacja Autonomia
  • Fundacja Centrum Cyfrowe
  • Fundacja Centrum im. Prof. Bronisława Geremka
  • Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
  • Fundacja im. Stefana Batorego
  • Fundacja Kultura Liberalna
  • Fundacja Liberte
  • Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana
  • Fundacja Ocalenie
  • Fundacja Ogólnopolski Strajk Kobiet
  • Fundacja Ośrodka KARTA
  • Fundacja Pole Dialogu
  • Fundacja „Przestrzeń dla Edukacji”
  • Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
  • Fundacja Stocznia
  • Fundacja Szkoła z Klasą
  • Fundacja WWF Polska
  • Greenpeace Polska
  • Helsińska Fundacja Praw Człowieka
  • Inicjatywa Wolne Sądy
  • Instytut Psychologii Zdrowia PTP
  • Instytut Spraw Publicznych
  • Komitet Obrony Demokracji
  • Krytyka Polityczna, Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego
  • Obywatele RP
  • Oko.press
  • Polska Fundacja im Roberta Schumana
  • Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu
  • Polskie Towarzystwo Psychoterapii Psychoanalitycznej
  • Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
  • Stowarzyszenie Forum Odpowiedzialnego Biznesu
  • Stowarzyszenie im. Prof. Zbigniewa Hołdy
  • Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
  • Stowarzyszenie Kongres Kobiet
  • Stowarzyszenie Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom
  • Stowarzyszenie Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii Otwarta Rzeczpospolita
  • Szkoła Liderów
  • Wydawnictwo Znak
  • Zespół Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur na temat wydarzeń związanych z aresztowaniem Małgorzaty Szutowicz

8 sierpnia 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar działając z urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie wydarzeń z 7 sierpnia.[18] Przedstawiciele podległego RPO, Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w miejscach detencji osób zatrzymanych w wyniku wydarzeń jakie miały 7 sierpnia 2020 roku w Warszawie.[14] Do Komendanta Stołecznego Policji skierowano pismo w którym RPO domaga się wyjaśnień następujących kwestii:[19]

  • przyczyn i podstaw prawnych interwencji Policji wobec protestujących;
  • okoliczności i przyczyn zatrzymania dużej liczby osób (z dostępnych obecnie informacji wynika, że było to ok. 50 osób),
  • natychmiastowego informowania osób zatrzymanych o przyczynach zatrzymania,
  • powodów użycia przez funkcjonariuszy Policji środków przymusu bezpośredniego w stosunku do poszczególnych osób protestujących, w tym tych którzy jedynie przypadkowo znaleźli się w rejonie omawianych wydarzeń,
  • realizacji praw poszczególnych osób zatrzymanych na posterunkach Policji, w tym zwłaszcza umożliwienia im dostępu do adwokata lub radcy prawnego w czasie czynności podejmowanych przez Policję.

Nadto Rzecznik poprosił Komendanta o szczegółowe dane o wszystkich zainicjowanych przez Policję postępowaniach wobec osób zatrzymanych podczas omawianych wydarzeń z dnia 7 sierpnia 2020 roku i aktualnego stanu tych postępowań.[19]

Wizytowano również Zakład Karnym w Płocku, gdzie przetransportowano tymczasowo aresztowaną Małgorzatę „Margot” Szutowicz.[20]

Przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur rozmawiali z 33 osobami zatrzymanymi w związku z wydarzeniami, do których doszło 7 sierpnia 2020 r. w Warszawie po aresztowaniu aktywistki grupy „Stop Bzdurom”. Wizytacji poddano sześć pomieszczeń dla osób zatrzymanych w Warszawie i Piasecznie. Łącznie przeprowadzono rozmowy z 33 spośród 48 zatrzymanych osób. Wśród zatrzymanych znalazły się m.in. osoby przypadkowe, które nie uczestniczyły czynnie w zgromadzeniu na Krakowskim Przedmieściu czy ul. Wilczej, a przyglądały się zajściu. Kilkoro rozmówców zwróciło uwagę na brutalność policji w chwili zatrzymania.[14]

Część zatrzymanych skarżyła się na uszczypliwe, homofobiczne i transfobiczne komentarze, w przypadku transdziewczyny używano wyłącznie męskich zaimków.[14]

Większość osób zatrzymanych została poddana kontroli osobistej, która polegała na rozebraniu się do naga i wykonaniu przysiadu. W przypadku transdziewczyny kontrolę tę przeprowadził funkcjonariusz płci męskiej.[14]

Przedstawiciele KMPT zwrócili uwagę na brak kontaktu z adwokatem/radcą prawnym już od pierwszych chwil zatrzymania. Gdyby nie poświęcenie adwokatów, którzy z własnej inicjatywy dotarli na teren komisariatów, zatrzymani nie mieliby de facto możliwości skorzystania z pomocy prawnej. Wiele osób nie miało bowiem nigdy wcześniej kontaktu z prawnikami. Jeśli już mimo licznych utrudnień doszło do spotkania z obrońcą to odbywało się ono w warunkach niezapewniających poufności.[14]

Wskazano na trudności w przekazaniu informacji o zatrzymaniu osobom bliskim. Policjanci wymagali znajomości numerów telefonów na pamięć, w innych przypadkach pozwalano skontaktować się jedynie z rodzicami.[14]

Apel Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka

Duna Mijatović, komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka wezwała polskie władze do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz.

Wzywam do natychmiastowego uwolnienia Margot z Stop Bzdurom aresztowanej wczoraj za blokowanie furgonetki nawołującej do hejtu wobec osób LGBT i za wieszanie tęczowych flag na pomnikach w Warszawie. Dwa miesiące aresztu to bardzo zły znak dla Wolności Słowa i praw osób LGBT w Polsce
— Duna Mijatović[21]

Reakcje przedstawicieli świata kultury

Artyści występujący na festiwalu „Męskie Granie” (Dawid Podsiadło, Daria Zawiałow, Tomasz Organek) okazali solidarność z Małgorzatą Szutowicz i zatrzymanymi manifestantami i wyszli na scenę, trzymając tęczowe flagi i apelując o solidarność i zakończenie przemocy.[22]

Manifestacje Solidarności z Małgorzatą Szutowicz i innymi zatrzymanymi

8 sierpnia i w dniach następnych w wielu miastach Polski odbyły się manifestacje solidarności z Małgorzatą Szutowicz i innymi zatrzymanymi. Odbyły się one m.in. w Białowieży, Białymstoku, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku, Krakowie, Katowicach, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Tarnowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Zielonej Górze.[23]

Apel Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP

Do policjantów i policjantek zaapelowała Federacja Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP. Wyrażono niepokój z powodu „licznych przykładów działań nieprofesjonalnych, z nadużywaniem wobec demonstrantów środków przymusu bezpośredniego, w tym siły fizycznej w postaci technik obezwładniania”. W apelu jest również mowa o dramatycznym obniżeniu zaufania społecznego do Policji z wielkim trudem budowanego po 1990 roku. Emerytowani pracownicy służb mundurowych przypominają również, że „zmiana władzy wcześniej czy później nastąpi”.[24]

Apel naukowców o uwolnienie Małgorzaty Szutowicz

„Wzywamy polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i zagwarantowania praw osób LGBT+”

12 sierpnia opublikowano list naukowców wzywający polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i zagwarantowania praw osób LGBT+. W chwili przekazania mediom list podpisany był przez 212 osób z uniwersytetów w USA, Włoszech, Francji, Izraelu, Kanadzie, Niemczech, Szwajcarii i Polsce. Między innymi Judith Butler i Noam Chomsky.[25]

My, niżej podpisane i podpisani badaczki i badacze, wyrażamy głębokie zaniepokojenie bezprecedensowym atakiem na społeczność LGBT+ w Polsce.

Z całą mocą potępiamy aresztowanie działaczki LGBT+ Małgorzaty (Margot) Szutowicz, które uważamy nie tylko za niepotrzebny i nieproporcjonalny środek zapobiegawczy, ale także za kolejny – po ogłoszeniu niektórych części Polski „strefami wolnymi od LGBT” – etap homofobicznej kampanii prowadzonej przez polskie władze.

Niepokoi nas również brutalność, z jaką polskie siły policyjne interweniowały wobec osób uczestniczących w demonstracji wspierającej Małgorzatę 7 sierpnia. Wzywamy polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i do zagwarantowania praw osób LGBT+.
— sygnatariusze listu[25]

Przypisy

  1. https://oko.press/homofobiczne-furgonetki-jezdza-po-polsce-jakim-prawem-analiza-oko-press/
  2. https://natemat.pl/317255,kim-jest-margot-dlaczego-policja-tlumila-zamieszki-lgbt-w-warszawie
  3. https://oko.press/zatrzymano-dzialaczke-kolektywu-stop-bzdurom-zalozyli-kajdanki-butow-zalozyc-nie-pozwolili/
  4. https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,26128146,aktywistka-zatrzymana-przez-policje-wyciagnieta-z-mieszkania.html
  5. https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2020/07/3407_001.pdf
  6. https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2020/07/3406_001.pdf
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Władysław Ciejka: W obronie Margot. Sąd zdecydował o 2-miesięcznym areszcie (pol.). facebook.com, 2020-08-07. [dostęp 2020-08-12].
  8. Władysław Ciejka: W obronie Margot. Sąd zdecydował o 2-miesięcznym areszcie (pol.). facebook.com, 2020-08-07. [dostęp 2020-08-12].
  9. 9,0 9,1 https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,26193225,aresztowanie-margot-posel-gdula-popychany-w-warszawie-przez.html
  10. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1966798,1,bart-staszewski-policjanci-mieli-w-oczach-nienawisc.read
  11. https://oko.press/trwa-lapanka-obroncow-aktywistke-lgbt/
  12. https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,26195660,zagladali-jej-pod-spodniczke-dotykali-genitaliow-zatrzymani.html
  13. https://wyborcza.pl/7,162657,26194607,wsrod-zatrzymanych-byly-tez-m-in-osoby-wracajace-z-zakupow.html
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 https://www.rpo.gov.pl/pl/content/kmpt-wizytuje-policyjne-miejsca-detencji-po-nocnych-zatrzymaniach-w-warszawie
  15. 15,0 15,1 https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2020/08/stanowisko_hfpc_margot.pdf
  16. 16,0 16,1 https://www.hfhr.pl/wp-content/uploads/2020/08/wystapienie-HFPC.pdf
  17. 17,0 17,1 17,2 https://www.hfhr.pl/stanowisko-helsinskiej-fundacji-praw-czlowieka-w-sprawie-zajsc-w-warszawie-w-nocy-z-7-na-8-sierpnia-2020-r-po-zatrzymaniu-aktywistki-lgbt-margot/
  18. https://www.rpo.gov.pl/pl/content/RPO-po-wydarzeniach-7-sierpnia
  19. 19,0 19,1 https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Pismo%20do%20Komendanta%20Sto%C5%82ecznego%20Policji%2010.08.2020.pdf
  20. https://www.rpo.gov.pl/pl/content/wizytacja-przedstawicielki-rpo-w-ZK-w-plocku-gdzie-przebywa-tymczasowo-aresztowana-margot
  21. https://wyborcza.pl/7,75399,26193259,zagraniczne-glosy-w-obronie-margo-bardzo-zly-znak-dla-wolnosci.html
  22. https://wyborcza.pl/7,75410,26194708,tecza-na-zywcem-czyli-artysci-meskiego-grania-z-gestem-solidarnosci.html
  23. https://wyborcza.pl/7,75398,26197355,demonstracje-solidarnosci-z-margot-i-lgbt-mamy-dosc-homofobii.html
  24. https://fssm.pl/ponawiamy-nasz-apel-do-policjantow
  25. 25,0 25,1 Piotr Pacewicz: Naukowcy świata do polskich władz: natychmiast uwolnić Margot, zaprzestać prześladowań LGBT+ (pol.). OKO.press, 2020-08-12. [dostęp 2020-08-12].