Karen Atala Riffo i córki przeciwko Chile

Z Encyklopedii LGBT
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Karen Atala Riffo i córki przeciwko Chile
Sąd Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka
Skarżący Karen Atala Riffo i córki
Państwo Chile Chile
Sygnatura 12.502
Data rozstrzygnięcia 17 września 2010
Wyrok Republika Chile naruszyła przepisy Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka
Prawo Portal Prawo

Karen Atala Riffo i córki przeciwko Chile (hiszp. Atala Riffo y Ninas vs Chile, ang. Atala Riffo and Daughters v. Chile), sprawa rozpoznawana przez Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka w San José (ang. Inter-American Court of Human Rights) ze skargi Karen Atala Riffo na wyrok chilijskiego sądu odbierającego jej prawa rodzicielskie. Była to pierwsza sprawa dotycząca homoseksualności rozpatrywana przez ten trybunał. 24 lutego 2012 r. Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka, rozpatrzywszy sprawę na korzyść matki orzekł, że Republika Chile naruszyła przepisy Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (hiszp. Convención Americana sobre Derechos Humanos, ang. American Convention on Human Rights)[1]

W swych rozważaniach Trybunał wziął pod uwagę między innymi orzecznictwo europejskie.

Skarżąca – Karen Atala Riffo

Karen Atala Riffo to chilijska sędzina i matka trzech córek. W 2001 r. rozwiodła się z mężem. Zgodnie z ugodą miała zachować prawa do opieki nad dziećmi. Jednak w 2004 r. po jej coming oucie jako lesbijki, Sąd Najwyższy Chile pozbawił ją prawa do opieki nad dziećmi, przekazując je byłemu mężowi.[1]

Wobec wyczerpania możliwości dochodzenia swych praw w kraju, Karen Atala Riffo zwróciła się do Międzyamerykańskiej Komisji Praw Człowieka (hiszp. Comisión Interamericana de Derechos Humanos). W 2008 r. Komisja stwierdziła dopuszczalność skargi i skierowała ją do Międzyamerykańskiego Trybunał Praw Człowieka.[2]

Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka w San José

Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka ma swoją siedzibę w San José na Kostaryce i jest autonomiczną instytucją sądowa powołaną przez Organizację Państw Amerykańskich OPA (Organization of American States - OAS), stojącą na straży przestrzegania postanowień Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (zwanej Paktem z San José).

Stwierdzone przez Trybunał naruszenia Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka

Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka stwierdził, że:[3]

  1. Republika Chile naruszyła na szkodę Karen Atala Riffo artykuł 24. w związku z artykułem 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (jednogłośnie)
  2. Republika Chile naruszyła na szkodę jej oraz M. Riffo, V. Riffo i R. Riffo, artykuł 24. w związku z artykułami 19. i 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (jednogłośnie)
  3. Republika Chile naruszyła na szkodę Karen Atala Riffo artykuł 11.2. w związku z artykułami 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (jednogłośnie)
  4. Republika Chile naruszyła na szkodę Karen Atala Riffo, M. Riffo, V. Riffo i R. Riffo, artykuły 11.2 i 17.1 w związku z artykułem 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (za: Diego García-Sayán and Margarette May Macaulay and Rhadys Abreu Blondet, przeciw: Manuel E. Ventura Robles, Leonardo A. Franco and Alberto Pérez Pérez)
  5. Republika Chile naruszyła na szkodę jej M. Riffo, V. Riffo i R. Riffo, artykuł 8.1. w związku z artykułami 19. i 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (jednogłośnie)
  6. Republika Chile naruszyła na szkodę Karen Atala Riffo artykuł 8.1. w związku z artykułem 1.1. Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka (jednogłośnie)

Naruszone artykuły

Artykuły Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka naruszone przez Republikę Chile to:[4]

Art. 1. Obowiązek poszanowania praw

1. Państwa-Strony niniejszej Konwencji zobowiązują się szanować uznane w niej prawa i wolności oraz zapewnić swobodne i pełne korzystanie z nich wszystkim osobom podlegającym ich władzy, bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry, płeć, język, wyznanie, przekonania polityczne lub inne, pochodzenie narodowe lub społeczne, status majątkowy, urodzenie lub jakiekolwiek inne warunki społeczne.

2. Na potrzeby niniejszej Konwencji „osoba” oznacza każdą istotę ludzką.


Art. 8. Prawo do rzetelnego procesu sądowego
1. Każda osoba ma prawo do rozpatrzenia swojej sprawy, z należytymi gwarancjami i w rozsądnym terminie przez właściwy, niezależny i bezstronny sąd ustanowiony wcześniej przez ustawę, przy orzekaniu o zasadności stawianych jej zarzutów karnych lub ustaleniu jej praw i obowiązków cywilnych, pracowniczych, podatkowych oraz innych. [...]


Art. 11. Ochrona honoru i godności

1. Każda osoba ma prawo do poszanowania swojego honoru i uznania swojej godności.
2. Nikt nie może być obiektem arbitralnej lub obraźliwej ingerencji w swoje życie prywatne, swoją rodzinę dom lub korespondencję, ani bezprawnych ataków na swój honor lub reputację.

3. Każda osoba ma prawo do prawnej ochrony przed taką ingerencją lub atakami.


Art. 17. Ochrona rodziny
1. Rodzina jest naturalną i podstawową komórką społeczeństwa i powinna być chroniona przez społeczeństwo i państwo.[...]


Art. 19. Prawa dziecka
Każde dziecko ma prawo do środków ochrony, jakich wymaga jego status nieletniego, ze strony rodziny, społeczeństwa i państwa.


Art. 24. Prawo do równej ochrony prawnej
Wszystkie osoby są równe wobec prawa. W konsekwencji są uprawnione, bez jakiejkolwiek dyskryminacji, do równej ochrony prawnej.

Zasądzone środki

Wobec Republiki Chile zasądzono na rzecz Karen Atala Riffo:

  • koszty medycznych i psychologicznych ekspertyz, jakie opłaciła Atala, (10 tys. USD – par. 294 wyroku)
  • 50 tys. dolarów odszkodowania dla Karen Atala Riffo i córek za krzywdy moralne, jakich doznały wskutek wyroku sądu chilijskiego, (20 tys. USD dla Karen Atala i po 10 tys. USD dla każdej z córek – par. 299 wyroku)
  • koszty przewodu sądowego, (12 tys. USD – par. 306 wyroku)
  • zobowiązanie do świadczenia bezpłatnej opieki medycznej dla Karen Atala Riffo i córek.

Ponadto ustalono, że orientacja psychoseksualna jest cechą zagrożoną dyskryminacją.

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Maciej Stasiński: Czy lesbijka może być dobrą matką? (pol.). wyborcza.pl, 2012-03-23. [dostęp 2013-01-23].
  2. Application before the Inter-American Court of Human Rights In the case of Karen Atala and daughters (Case 12.502) Against the State of Chile (ang.). cidh.org, 2010-09-17. [dostęp 2013-01-26].
  3. CASE OF ATALA RIFFO AND DAUGHTERS v. CHILE (ang.). corteidh.or.cr, 2012-02-24. [dostęp 2013-01-26].
  4. Wybór dokumentów prawa międzynarodowego dotyczących praw człowieka. Marek Zubik (red.), Robert Rybski (tłum.). Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 2008. ISBN 978-83-927049-0-4.  (pol.)