Maria Konopnicka

Z Encyklopedii LGBT
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Maria Stanisława Konopnicka

(ok. 1885)
Urodzona 23 maja 1842
Suwałki
Zmarła 8 października 1910
Lwów
Galeria w Wikimedia Commons Galeria w Wikimedia Commons
Dom Marii Konopnickiej w Żarnowcu, obecnie muzeum

Maria Stanisława Konopnicka z domu Wasiłowska, pseud. Jan Sawa, Marko, Jan Waręż (ur. 23 maja 1842 w Suwałkach, zm. 8 października 1910 we Lwowie), polska pisarka i poetka okresu pozytywizmu, publicystka, krytyk literacki, tłumaczka i działaczka na rzecz praw kobiet, jedna z ikon polskiego ruchu LGBT.

Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX w. Konopnicka poznała młodszą o 19 lat Marią Dulębiankę[1]. W latach dziewięćdziesiątych wyjechały razem z kraju. Powróciły w 1902 roku. W rok później zamieszkały razem w dworku w Żarnowcu. Dulębiankę w 1919 roku pochowano w tym samym grobowcu co Konopnicką.

Konopnicka nazywała Dulębiankę imieniem Piotrek i stosowała wobec niej męskie formy gramatyczne („Pietrek, blady i mężny, nic się nie bał tylko mnie bronił.”). Razem mieszkały i razem podróżowały. Ich związek trwał dłużej niż małżeństwo Konopnickiej z mężem Jarosławem.[2][3]

Upamiętnienia

Podyplomowe studia gender studies w Instytucie Badań Literackich PAN noszą nazwę Marii Konopnickiej i Marii Dulębianki.[4]

Twórczość

Pieśń patriotyczna

Zbiory nowel

  • Cztery nowele
  • Moi znajomi
  • Dym
  • Na drodze
  • Nowele
  • Ludzie i rzeczy
  • Na normandzkim brzegu
  • Mendel Gdański
  • Miłosierdzie gminy
  • Nasza szkapa

Utwory dla dzieci

  • Śpiewnik dla dzieci
  • O Janku Wędrowniczku[6]
  • O krasnoludkach i sierotce Marysi[6]
  • Na jagody

Zbiory wierszy

  • Śpiewnik historyczny

Poematy

  • Pan Balcer w Brazylii

Przekłady

  • poezje Heinricha Heinego
  • Edmondo De Amicis Serce
  • Edmond Rostand Cyrano de Bergerac (współprzekład)

Przypisy

  1. Lena Magnone: Maria Konopnicka i Maria Dulębianka. [dostęp 3 lutego 2010].
  2. Krzysztof Tomasik. Geje i lesbijki sprzed lat. Replika. Dwumiesięcznik społeczno-kulturalny LGBTQ, 5/2007, s. 20–21, Warszawa: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, ISSN 1896-3617 (pol.). 
  3. Krzysztof Tomasik: Homobiografie : pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej : Stowarzyszenie im. Stanisława Brzozowskiego, 2008, s. 19–22. ISBN 978-83-61006-20-6.  (pol.)
  4. Podyplomowe Gender Studies im. Marii Konopnickiej i Marii Dulębianki (pol.). [dostęp 2017-06-05].
  5. Maria Konopnicka: Patriotyczne: Rota - tekst piosenki (pol.). [dostęp 2017-06-05].
  6. 6,0 6,1 Prof. dr hab. Jan Data: Maria KONOPNICKA (pol.). [dostęp 2010-02-15].

Bibliografia

  • Krzysztof Tomasik: Homobiografie : pisarki i pisarze polscy XIX i XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008, s. 14–22. ISBN 978-83-61006-20-6.  (pol.)