Motywy LGBT w muzyce

Z Encyklopedii LGBT
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.
Safona jako poetka opiewająca w pieśniach miłość do kobiet. Symboliczna płaskorzeźba w Wiedniu dłuta R. Weyera.

LGBT w muzyce – tematy i wątki LGBT zawarte w muzyce.

Muzyka poważna

W środowisku muzykologów pojawiają się niekiedy spory o to, czy orientacja seksualna ma wpływ na styl komponowanej muzyki. Amerykański kompozytor Ned Rorem (pierwszy laureat nagrody GALA w dziedzinie muzyki poważnej) twierdzi, że według niego nie ma czegoś takiego, jak "muzyka gejowska", a homoseksualizm autora muzyki nie ma nią większego wpływu niż heteroseksualizm[1]. Niemniej temat ten jest przedmiotem dociekań i analiz[2], a niekiedy wręcz zażartych sporów, jak to miało miejsce w odniesieniu do ewent. związków orientacji seksualnej i biografii F. Schuberta i P. Czajkowskiego.

Prawdopodobnie homoseksualizm wpłynął na dobór librett przez Benjamina Brittena, przede wszystkim w operach Peter Grimes oraz Śmierć w Wenecji[3]. W ostatnich latach z wątkiem gejowskim niektórzy łącza Króla Rogera Karola Szymanowskiego, skomponowanego do libretta Jarosława Iwaszkiewicza. Tradycyjnie treść tej opery interpretowano przez pryzmat rozterek religijnych, w realizacjach z ostatnich lat podkreśla się natomiast wątek homoseksualny, znajdując dla niego uzasadnienie w biografiach i kompozytora i literata[4][5][6].

Według amerykańskiego krytyka literackiego i teoretyka queer theory Wayne'a Koestenbauma, wielu gejów ma specyficzny stosunek do opery. "Opera queens", jak o sobie mówią, są wyjątkowymi entuzjastami tego gatunku muzyki, często wybitnymi znawcami, a przy tym mają skłonność do uwielbiania primadonn na granicy bałwochwalstwa[7].

Amatorskie zespoły LGBT grające muzykę poważną

Gejowski San Diego Men's Chorus w 2007 r.

W latach 70. XX wieku w Ameryce powstawać zaczęły grupy muzyczne, w których spotykali się muzycy o podobnej orientacji seksualnej. Najstarszym z nich jest działający do dzisiaj żeński, feministyczny chór Anna Crusis, utworzony w 1975 w Filadelfii. W 1977 r. w Nowym Jorku powstał Gotham Male Chorus, w 1978 gejowski chór w San Francisco. Od 1979 roku podobne chóry zaczęły powstawać już lawinowo, m.in. w Dallas, Los Angeles, Seattle i Chicago. W następnej dekadzie chóry rozpoczęły trasy koncertowe oraz działania stowarzyszeniowe. Pierwszą odnotowaną trasą koncertową było tournée po Stanach Zjednoczonych chóru z San Francisco, które odbyło się w 1981 r. W 1982 roku zespoły LGBT weszły w skład Gay and Lesbian Association of Choruses (GALA), które postawiło sobie za zadanie stworzyć szansę artystycznej i społecznej aktywności LGTB. Stowarzyszenie zostało założone przez 14 chórów; w roku 2007 obejmowało swoim patronatem już 227 zespołów[8].

W 1996 roku w Londynie grupa gejów i lesbijek stworzyła niewielki zespół muzyczny, który przez lata rozrósł się do rozmiarów orkiestry symfonicznej. Podobny zespół powstał w 1999 roku w Melbourne, w deklaracji założycielskiej zapowiadając, że obok celów artystycznych stawia sobie również zadanie tworzenia pozytywnego wizerunku gejów i lesbijek[9].

Przypisy

  1. Danuta Gwizdalanka Muzyka i płeć, PWM, Kraków 2001, s. 213
  2. Philip Brett Queering the Pitch: The New Gay and Lesbian Musicology, wyd. Routledge, Nowy Jork / Londyn 1994, ISBN 0-415-90753-5
  3. Literaturę referującą badania nad operami Brittena prowadzonymi pod tym kątem przez P. Bretta, C. Hindleya i P. Philippa referuje Danuta Gwizdalanka Muzyka i płeć, PWM, Kraków 2001, s. 213-4
  4. Hubert Kennedy Karol Szymanowski, his Boy-love Novel, and the Boy he Loved, "Paidika" 3.3, Amsterdam, fragmenty w przekładzie na j. polski w serwisie Polgej.pl, dostęp 2009-07-25
  5. Grzegorz Piotrowski Podwójny świat. Uwagi o narracji i tożsamości w tekstach homoseksualnych Jarosława Iwaszkiewicza, "Teksty Drugie" 6/2007, ss. 207-218
  6. Dorota Szwarcman Kariera Rogera, "Polityka" nr 27/2009, 2009-07-01 (przedruk)
  7. Wayne Koestenbaum The Queen's Throat: Opera, Homosexuality and the Mystery of Desire, Poseidon Press, Nowy Jork 1993, ISBN 0-671-75457-2
  8. Sławomir Lachtera Chórem, mości panowie!, serwis Polgej.pl, 2007-07-09, dostęp 2008-11-02
  9. Gwizdalanka, op. cit., s. 208-209.

Bibliografia

  • Danuta Gwizdalanka Bez różnicy płci, w: Muzyka i płeć, Polskie Wydawnictwa Muzyczne, Kraków 2001, ISBN 83-224-0701-7
  • Krzysztof Tomasik O Karolu Szymanowskim, O Zygmuncie Mycielskim w: Homobiografie, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Kraków 2008, ISBN 978-83-61006-20-6

Linki zewnętrzne