Prostata
bladder – pęcherz moczowy
rectum – odbyt
seminal vesicle – pęcherzyk nasienny
urethra – cewka moczowa
Prostata, Stercz, Gruczołu krokowego (z gr. προστάτης prostatis dosłownie „ten, który stoi przed”, „obrońca”, „opiekun”[1]), nieparzysty narząd gruczołowo-mięśniowy znajdujący się centralnie w jamie miednicy poniżej dolnej części spojenia chrząstek.[2] Prostata jest zewnątrzwydzielniczym organem męskiego układu płciowego.[3][4]
Funkcje
Zadaniem prostaty jest wydzielanie lekko zasadowego, mleczno-białawego płynu.[5], który zwykle stanowi 20-30% objętości nasienia (obok plemników i płynu pęcherzyka nasiennego). Zasadowość nasienia pomaga zneutralizować kwasowość kanału pochwy, przedłużając żywotność plemników. Alkalizacja (uczynienie bardziej zasadowym) nasienia jest osiągana przede wszystkim poprzez wydzielinę z pęcherzyków nasiennych.[6] Płyn prostaty jest wydalany w pierwszych frakcjach wytrysku, wraz z większością plemników. W porównaniu z nielicznymi plemnikami wydalanymi wraz z płynem pęcherzyka nasiennego te, wydalone w płynie prostaty mają lepszą motorykę, dłuższą przeżywalność i lepszą ochronę materiału genetycznego.
Prostata zawiera także nieco mięśni gładkich, które pomagają wydalić nasienie podczas wytrysku.
Regulacja hormonalna działania prostaty
Za prawidłowe funkcjonowanie prostaty odpowiadają męskie hormony płciowe (androgeny). Głównym męskim hormonem jest testosteron wytwarzany w jądrach. Funkcję regulującą dla prostaty pełni 5α-Dihydrotestosteron (aktywna forma testosteronu).
Budowa prostaty
Średnia masa niezaburzonej prostaty u dorosłych mężczyn wynosi około 11 gramów, i mieści się zazwyczaj w granicach 7-16 gramów.[7] Otacza ona cewkę moczową tuż poniżej pęcherza moczowego i jest wyczuwalna podczas badania przez odbyt. Jest to jedyny u ludzi i zwierząt organ zewnątrzwydzielniczy położony centralnie w organizmie.
Prostata w seksie analnym
Obfitość zakończeń nerwowych wokół odbytnicy a zwłaszcza w okolicy prostaty sprawia że stymulacja prostaty może sprawiać szczególną przyjemność w seksie analnym. Z tego względu prostata bywa nazywana „męskim punktem G”[8] W niektórych przypadkach stymulacja prostaty może nawet wywołać orgazm.[9] Prostata bywa często stymulowana w ramach fistingu.
Badanie prostaty
Badanie prostaty przeprowadza się manualnie w lateksowych rękawiczkach wprowadzając palec przez odbyt i lekko naciskając na przednią ścianę odbytnicy.
Schorzenia prostaty
Do najczęstszych schorzeń prostaty należą:
- zapalenie gruczołu krokowego
- łagodny rozrost gruczołu krokowego
- rak prostaty
Zapalenie gruczołu krokowego może mieć cztery różne postacie, każdy z różnych przyczyn i różnym przebiegiem.
- ostre zapalenie gruczołu krokowego
- przewlekłe bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego
- przewlekłe nie-bakteryjne zapalenie gruczołu krokowego
- leukocytoza
Łagodny rozrost gruczołu krokowego występuje u większości mężczyzn w podeszłym wieku[10] i polega na powiększeniu się prostaty i zwężeniu światła cewki moczowej co powoduje trudności w oddawaniu moczu. Schorzenie można leczyć za pomocą leków ale w skrajnych przypadkach niezbędne jest chirurgiczne usunięcie prostaty. Statystyczne obserwacje sugerują, że dieta o niskiej zawartości tłuszczu i czerwonego mięsa oraz wysoką zawartość białka i warzyw, jak również regularne spożywanie niewielkich ilości alkoholu może chronić przed łagodnym rozrostem prostaty.[11]
Rak prostaty jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych. Jego diagnostyka obejmuje badanie palcem przez odbyt, badanie poziomu specyficznego antygenu sterczowego (PSA) we krwi oraz ultrasonografię z biopsją gruczołu krokowego.
Przypisy
- ↑ The term ''prostates'', Liddell and Scott, "A Greek-English Lexicon", at Perseus (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-10-20].
- ↑ Henry Gray: Anatomy of the human body, by Henry Gray. 20th ed., thoroughly rev. and re-edited by Warren H. Lewis (red.). Warren H. Lewis. Wyd. 20. Bartelby.com, maj 2000, s. 263. ISBN 1-58734-102-6. [dostęp 2012-10-20]. (ang.)
- ↑ Romer, Alfred Sherwood, Parsons, Thomas S.: The Vertebrate Body. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International, 1977, s. 395. ISBN 0-03-910284-X. (ang.)
- ↑ A. Tsukise: Complex carbohydrates in the secretory epithelium of the goat prostate (ang.). [dostęp 2012-10-20].
- ↑ CHEMICAL COMPOSITION OF HUMAN SEMEN AND OF THE SECRETIONS OF THE PROSTATE AND SEMINAL VESICLES (ang.). ajplegacy.physiology.org. [dostęp 2012-10-20].
- ↑ SEMEN ANALYSIS (ang.). umc.sunysb.edu. [dostęp 2012-10-20].
- ↑ K.H. Leissner, L.E. Tisell. The weight of the human prostate. Scand. J. Urol. Nephrol., 13 (2), s. 137–142 (1979), doi:10.3109/00365597909181168, PMID 90380 (ang.).
- ↑ The male hot spot — Massaging the prostate (ang.). goaskalice.columbia.edu, 2002-09-27 (Last Updated/Reviewed on 2008-03-28). [dostęp 2012-10-20].
- ↑ The G spot and other recent discoveries about human sexuality. Holt, Rinehart, and Winston, 1982, s. 236. ISBN 978-0-03-061831-4. (ang.)
- ↑ K.M. Verhamme, J.P. Dieleman, G.S. Bleumink, J. van der Lei i inni. Incidence and prevalence of lower urinary tract symptoms suggestive of benign prostatic hyperplasia in primary care--the Triumph project. Eur. Urol., 42 (4), s. 323–328 (październik 2002), doi:10.1016/S0302-2838(02)00354-8, PMID 12361895 (ang.).
- ↑ A.R. Kristal, K.B. Arnold, J.M. Schenk, M.L. Neuhouser i inni. Dietary patterns, supplement use, and the risk of symptomatic benign prostatic hyperplasia: results from the prostate cancer prevention trial. Am. J. Epidemiol., 167 (8), s. 925–934 (kwiecień 2008), doi:10.1093/aje/kwm389, PMID 18263602 (ang.).
| ||||||||||||||||
