Shortbus

Z Encyklopedii LGBT
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Shortbus
Shortbus
Gatunek komediodramat
LGBT o tematyce gejowskiej
Rok produkcji 2006
Data premiery Świat 20 maja 2006 r.
Polska 20 września 2010 r.
Kraj produkcji Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone
Język angielski
Czas trwania 101 minut
Reżyseria John Cameron Mitchell
Scenariusz John Cameron Mitchell
Główne role Sook-Yin Lee
Paul Dawson
PJ DeBoy
Lindsay Beamish
Raphael Barker
Peter Stickles
Jay Brannan
Muzyka Yo La Tengo
Zdjęcia Frank G. DeMarco
Scenografia Jody Asnes
Sarah E. McMillan
Montaż Brian A. Kates
Produkcja John Cameron Mitchell
Howard Gertler
Tim Perell
Wytwórnia THINKFilm
Fortissimo Films
Q Television
Process Productions
Dystrybucja Tongariro Releasing
Budżet 2 mln $
Nagrody GLAAD Media Awards i inne.
Portal Film
Paul Dawson i PJ DeBoy

Shortbus, amerykański komediodramat w reżyserii i na podstawie scenariusza Johna Camerona Mitchella wyprodukowany w 2006 roku. Polska premiera miała miejsce 20 września 2010 roku, dystrybucję prowadzi Tongariro Releasing. Ze względu na śmiałe sceny nieudawanego seksu, film w Polsce jest przeznaczony wyłącznie dla widzów dorosłych.[1]

Opis fabuły

Uwaga: poniżej znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

Akcja rozgrywa się we współczesnym Nowym Jorku, i obejmuje postacie powiązane z Sofią Lin (Sook-Yin Lee). Sofia ma przystojnego męża Roba (Raphael Barker) a pracuje jako terapeutka dla par, mimo że sama nigdy nie osiągnęła orgazmu. Na terapię do niej trafia para gejów z wieloletnim stażem partnerskim. Są nimi Jamie (PJ DeBoy) była dziecięca gwiazda filmowa i James (Paul Dawson), który w młodości trudnił się prostytucją. James proponuje swojemu chłopakowi, otwarcie się na seks z innymi. Jamie z początku podchodzi nieufnie do tego pomysłu. Podczas pierwszej konsultacji Sofia uderza Jamiego a zaraz potem przeprasza go. Ujawnia też swoje kłopoty z osiągnięciem orgazmu. Para proponuje Sofii udział w cotygodniowych spotkaniach artystyczno-seksualnego salonu w Brooklynie o nazwie „Shortbus”, prowadzonego przez Drag queen Justin Bond (gra samego siebie). Sofia powoli otwiera się na nowe doświadczenia, w tym na przyjaźń z prostytutką noszącą pseudonim Severin (Lindsay Beamish) wynajmowaną do odgrywania dominującej roli w praktykach sadomasochistycznych. (Severin to imię głównego bohatera Wenus w futrze autorstwa Leopolda von Sacher-Masocha od którego nazwiska wzięła się nazwa masochizm). Niezdolność Sofii, do osiągania orgazmu zaczyna powodować konflikt z Robem, który też zaczyna bywać w Shortbus z Sofią.

James i Jamie w klubie spotykają Cetha (Jay Brannan) – młodego byłego modela o ambicjach zostania wokalistą i zapraszają go do seksualnych zabaw w trójkę. James i Jamie są bacznie obserwowani przez ich voyeurystycznego sąsiada z naprzeciwka – Caleba (Peter Stickles). Caleb jest zafascynowany związkiem Jamesa i Jamiego. Ta granicząca z uwielbieniem fascynacja przeradza się w obawę, że obecność Cetha może zepsuć ten związek. Caleb zaczyna więc pojawiać się w klubie Shortbus, gdzie spotkawszy się z Cethem robi mu awanturę i zaczyna go szarpać. Sofia zaczyna chodzić razem z Severin do spa z komorą do deprywacji sensorycznej co daje im okazję do rozmów. Severin zaczyna pomagać Sofii rozluźnić się seksualnie podczas gdy Sofia pomaga Severin uzyskać głębsze niż wcześniej relacje międzyludzkie. Pewnego wieczoru w Shortbus, Severin omawia z Sofią pomysł rezygnacji z pracy seksualnej aby realizować swoje artystyczne marzenia.

Przez cały film, James zajmuje się tworzeniem filmu o sobie i swoim partnerze. Film ten okazuje się być listem pożegnalnym. James próbuje odebrać sobie życie ale zostaje uratowany przez Caleba, który wzywa pomoc, ale wstydzi się czekać z Jamesem na ratunek. Pisze swój numer telefonu i adres e-mail na twarzy Jamesa gdy on jest nieprzytomny. Kiedy James budzi się w szpitalu, dzwoni do Caleba a później trafia do jego domu, ale nie kontaktuje się z Jamie ani Cethem, z których żaden nie może zrozumieć, dlaczego nie chciał do nich zadzwonić lub przyjść do domu.

Następuje blok scen pokazujących związki między emocjonalnymi problemami bohaterów i ich życiem seksualnym. W domu Caleba, on i James uprawiają seks, a James pozwala Calebowi na penetrację analną – coś, na co nie pozwalał wcześniej nikomu. Potem w trakcie zaciemnienia James pojawia się w oknie mieszkania Caleba. Jamie go dostrzega i zdaje sobie sprawę, że James jest żywy i ma się dobrze. Rob i Severin spotykają się, a Rob prosi Severin by go uderzyła, o co nie mógłby prosić Sofię. Sofia we śnie przedziera się przez gęste zarośla i dociera na brzeg morza, gdzie po raz kolejny próbuje osiągnąć orgazm. Nie udaje się jej to, a w rzeczywistym świecie światło gaśnie w całym mieście.

Film kończy piosenka Justin Bond w Shortbus podczas zaciemnienia. Sofia przychodzi i dostrzegłszy Roba z Severin siada sama. Jamie i James siedzą razem, a Ceth jest z Calebem. Sofia angażuje się w trójkąt z parą którą widziała kilka razy wcześniej i wreszcie osiąga orgazm, a zaciemnienie w Nowym Jorku kończy się.

Tu kończą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

Obsada filmu „Shortbus”

Część obsady stanowią osoby LGBT otwarcie mówiące o swojej orientacji. Grający parę gejów Paul Dawson i PJ DeBoy rzeczywiście są partnerami. Od 2004 r. mieszkają razem w Nowym Jorku. Sook-Yin Lee deklaruje się jako biseksualistka i w ramach świętowania uwzględnienia orientacji seksualnej w Kanadyjskiej Karcie Praw i Swobód pocałowała kobietę na żywo w telewizji. Peter Stickles jest gejem i wystąpił w serialu LGBT The Lair. Gejem jest również Jay Brennan.

Produkcja

Scenariusz i koncepcja postaci była tworzona wspólnie przez 2,5 roku w ramach warsztatów improwizacyjnych z obsadą aktorską. Na stronie internetowej ogłoszenie o castingu wywołało pół miliona odsłon i nadesłano 500 zgłoszeń. 40 osób zostało zaproszonych na zdjęcia próbne i warsztaty improwizacyjne. Wybrano dziewięciu aktorów. Przed castingiem nie było żadnej zaplanowanej fabuły filmu. Mitchell napisał scenariusz inspirowany przez warsztaty i próby.

Sceny seksu w filmie nie były symulowane. Mitchell zwraca uwagę, że o ile seks można ukazywać metaforycznie poprzez np. pociąg wjeżdżający w tunel o tyle poprzez realistycznie ukazany seks można w metaforyczny sposób ukazać inne elementy ludzkiego życia:

In the old days, when you couldn't show sex on film, directors like Hitchcock had metaphors for sex (trains going into tunnels, etc). When you can show more realistic sex, the sex itself can be a metaphor for other parts of the character's lives. The way people express themselves sexually can tell you a lot about who they are. Some people ask me, 'Couldn't you have told the same story without the explicitness?'. They don't ask whether I could've done Hedwig without the songs. Why not be allowed to use every paint in the paintbox?
— John Cameron Mitchell
Sex, like music, is a universal language. We want to use it to introduce character, evoke emotion, propel the plot.
— John Cameron Mitchell

Również w pełni realistycznie przedstawiono otwierającą film sekwencję ukazującą Jamesa masturbującego się i wykonującego autofellatio z wytryskiem spermy w usta w pozycji jogi halasana.

Panoramiczny pejzaż nowojorski przeplatający się przez film został całkowicie wygenerowane komputerowo i zaprojektowany przez Johna Baira.

Postać Tobiasa (Alan Mandell) – starszego mężczyzny, podającego się za ex-burmistrza Nowego Jorku, nawiązuje do autentycznego burmistrza Eda Kocha, będącego od dawna przedmiotem plotek na temat jego orientacji psychoseksualnej.

Odbiór

Film uzyskał ocenę 66/100 w ramach serwisu Rotten Tomatoes i 64/100 w ramach serwisu Metacritic.

Sook-Yin Lee została zwolniona przez kanadyjską rozgłośnię CBC z roli gospodarza programu radiowego ze względu na jej udział w filmie. Ostatecznie zachowała swoją pracę ponieważ CBC ustąpiła w obliczu wsparcie dla Lee ze strony słuchaczy[2], jak również ze strony postaci świata kultury takich jak Francis Ford Coppola, Michael Stipe, Moby, Julianne Moore i Yoko Ono.[3]

W Korei Południowej początkowo zakazano rozpowszechniania filmu ale po odwołaniu dystrybutora Sąd Najwyższy Korei Południowej nakazał zniesienie zakazu.[4]

Wydanie na DVD

Istnieją dwie wersje polskiego wydania na DVD. Jedna zawiera dodatki przedstawiające opis realizacji filmu, komentarze reżyserskie i usunięte materiały filmowe[1] podczas gdy druga jest tych elementów pozbawiona.

Nagrody i nominacje

Rok Nagroda Festiwal Kategoria Nominowany Rezultat
2006 Golden Eye Zurich Film Festival Najlepszy nowy film fabularny John Cameron Michel Nagroda
2006 Międzynarodowa Nagroda Jurorów São Paulo International Film Festival John Cameron Mitchell Nominacja
2006 Nagroda Gotham Gotham Awards Najlepszy zespół aktorski Sook-Yin Lee, Paul Dawson, PJ DeBoy, Lindsay Beamish, Raphael Barker, Peter Stickles, Jay Brannan, Justin Bond Nagroda
2006 Gijón International Film Festival Najlepsza scenografia Jody Asnes Nagroda
2006 Gijón International Film Festival Najlepszy scenariusz John Cameron Mitchell Nagroda
2006 Grand Prix Asturias Gijón International Film Festival Najlepsza fabuła John Cameron Mitchell Nominacja
2006 Nagroda publiczności Athens International Film Festival Film dramatyczny John Cameron Mitchell Nagroda
2007 Chloturdis Chloturdis Awards Najlepszy film Nominacja
2007 GLAAD GLAAD Media Awards Wybitny film – wydanie rozszerzone Nominacja
2007 Glitter Glitter Awards Paul Dawson Nagroda
2007 Producers Award Independent Spirit Awards Howard Gertler, Tim Parell Nagroda

Zwiastun filmu „Shortbus”

Opis dystrybutora

Jest to opowieść o kilku mieszkańcach Nowego Jorku, których tragiczne i komiczne losy łączą się w tytułowym klubie poligamicznej seksualności – SHORTBUS. Sofia jest seksuolożką, która nigdy nie przeżyła orgazmu. Od lat udaje szczytowanie i ukrywa to przed mężem. Próbuje jej pomóc Severin, która na co dzień odgrywa przed mężczyznami rolę dominy i w ten sposób zarabia na życie. Klientami seksuolożki Sofii są Jamie i James, para gejów z wieloletnim stażem. Jamie proponuje partnerowi miłosny trójkąt z młodym muzykiem Cethem, na co James niechętnie się godzi. Intencje Jamiego wykraczają jednak poza wyrafinowane formy rozkoszy, o czym dowiadujemy się dzięki prywatnemu śledztwu prowadzonemu przez podglądacza Caleba...[1]

Film przeznaczony jest wyłącznie dla widzów dorosłych.[1]

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Shortbus (pol.). tongariro.pl. [dostęp 2011-12-25].
  2. Jay Stone: Sook-Yin Lee's film debut definitely not CBC fare (ang.). canada.com, 2006-05-22. [dostęp 2006-07-24].
  3. Brian D. Johnson: Sook-Yin Lee shocker in Cannes (ang.). macleans.com, 2006-06-02. [dostęp 2011-12-24].
  4. Film Banned For Its Gay Content (ang.). ontopmag.com, 2009-01-26. [dostęp 2011-12-25].