Jerzy Waldorff

Z Encyklopedii LGBT
Jerzy Waldorff

Urodzony 4 maja 1910
Warszawa
Zmarł 29 grudnia 1999
Warszawa
Zawód publicysta, krytyk muzyczny

Jerzy Waldorff właściwie Jerzy Waldorff-Preyss (ur. 4 maja 1910 w Warszawie, zm. 29 grudnia 1999 tamże), polski pisarz, publicysta i krytyk muzyczny, felietonista.

Działalność publiczna

Studiował na Uniwersytecie i w konserwatorium w Poznaniu. W latach 1935-1938 był recenzentem i redaktorem warszawskiego „Kuriera Porannego”, a od 1939 r. do 1945 r. brał udział w kierowaniu jawnym oraz tajnym życiem muzycznym Warszawy. Od 1946 r. do 1950 r. był związany z tygodnikiem „Przekrój”. W latach 1951-1976 był stałym felietonistą muzycznym Polskiego Radia, a od 1951 r. do 1969 r. był również felietonistą tygodnika „Świat”. Od 1969 r. do śmierci w roku 1999 był związany z tygodnikiem „Polityka”. W roku 1959 założył Sekcję Krytyków, Publicystów i Recenzentów Muzycznych Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzycznych.

Od 1966 r. był zaangażowany w akcję gromadzenia darów dla Muzeum Teatralnego w Warszawie. W maju 1974 r. założył i został przewodniczącym Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami.[1]

Od 1976 r. był wiceprezesem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.[1]

Jerzy Waldorff współpracował również z Telewizją Polską, gdzie m.in. prowadził „Z muzyką przez lata” (1980), „Połowy na rzece wspomnień” (1988).[2]

Jerzy Waldorff był inicjatorem stworzenia Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem.[1]

Życie prywatne

W swojej autobiografii z 1978 roku pt. Taniec życia ze śmiercią wspomniał o swojej homoseksualnej orientacji, która była przyczyną wydziedziczenia go przez ojca. Od 1 maja 1939 r. był związany z tancerzem Mieczysławem Jankowskim (1917-2005). Para raczej nie pokazywała się razem publicznie, a w wywiadach partner Waldorffa był przedstawiany jako brat cioteczny[3].

Śmierć i pogrzeb

W ostatnich latach życia Jerzy Waldorff poważnie chorował. Zmarł w Warszawie 29 grudnia 1999 r. i 5 stycznia 2000 r. został pochowany na Starych Powązkach.[1]

Publikacje książkowe

Jarzy Waldorff miał w swoim dorobku wiele publikacji książkowych, m.in.:

  • Sztuka pod dyktaturą (1939)
  • Godzina policyjna (1948)
  • Sekrety Polihymni (1956)
  • Zbuntowane uszy (1962)
  • Diabły i anioły (1971)
  • Ciach go smykiem! (1972)
  • Moje cienie (1979)
  • Wielka gra (1980)
  • Dzieje konkursów Chopinowskich (1980)
  • Cmentarz Powązkowski w Warszawie, praca zbiorowa (wyd. I -1981, wyd. II -1984, wyd. III-2002)
  • Dolina Czarnej rzeki (1983)
  • Fidrek (1989)
  • Za bramą wielkiej ciszy. Dwieście lat dziejów Powązek (1990)
  • Moje lampki oliwne (1998)
  • Serce w płomieniach. Słowo o Szymanowskim (1998)

O homoseksualności napisał szerzej w dodanym do trzeciego wydania jego książki o Szymanowskim rozdziale. Liczył na szerszy oddźwięk prawdopodobnie mając nadzieję na możliwość ujawnienia się. Rozdział zawierał omówienie homoseksualizmu, biseksualizmu, heteroseksualizmu, pederastii i lesbijstwa. Waldorff zwrócił też uwagę na przeniesione z kultury amerykańskiej słowo gej. Dokonał też przeglądu najsłynniejszych gejów w literaturze i historii wymieniając m.in. Achillesa i Patroklosa, Sokratesa, Platona, Aleksandra Wielkiego, Władysława III Warneńczyka, Michała Anioła Buonarrotiego, Leonarda da Vinci, Artura Rimbauda, Paula Verlaine'a, Oskara Wilde, Marcela Prousta, André Gide, Jeana Coctou, Tomasza Manna, Piotra Czajkowskiego, Sergiusza Rachmaninowa, Jeana geneta, Jarosława Iwaszkiewicza i Jerzego Andrzejewskiego. Z listy na prośbę wydawcy usunął Jezusa Chrystusa.[1]

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Mariusz Urbanek: Waldorff : ostatni baron Peerelu. Warszawa: Iskry, 2008. ISBN 978-83-244-0082-9.  (pol.)
  2. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 825. ISBN 83-01-08836-2.  (pol.)
  3. Jarosław Kurski: Aliści Waldorff (pol.). wyborcza.pl, 2010-​05-​01. [dostęp 2012-03-18].