Marcin Szczygielski

Z Encyklopedii LGBT
Marcin Szczygielski

Marcin Szczygielski, urodzony w 1972 roku w Warszawie pisarz, dziennikarz i grafik, członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1994 jest w związku z Tomaszem Raczkiem, z którym w październiku 2007 roku dokonał coming outu.

Kariera zawodowa

Zadebiutował w 2003 r. satyryczną powieścią „PL-BOY”, w której opisał swoje doświadczenia z sześcioletniej pracy w redakcji polskiej edycji miesięcznika Playboy, gdzie pełnił funkcję grafika, a następnie dyrektora artystycznego. Książka szybko stała się bestsellerem, podobnie jak wydana rok później kontynuacja przygód jej bohatera, zatytułowana „Wiosna PL-BOYa”. Następne powieści „Nasturcje i ćwoki ”oraz „Farfocle namiętności” ugruntowały pozycję Szczygielskiego jako popularnego autora, jednak największy rozgłos medialny przyniósł mu „Berek”. Brawurowo napisana historia sąsiedzkiej wojny między młodym gejem i „moherową” emerytką za sprawą publicznego coming outu życiowego partnera Marcina Szczygielskiego - publicysty i krytyka filmowego Tomasza Raczka - trafiła na pierwsze strony polskich gazet w 2007 r. W następnym roku Szczygielski napisał sceniczną adaptację książki dla warszawskiego Kwadratu, która od sześciu lat wystawiana jest w tym teatrze jest z niesłabnącym powodzeniem (w 2015 r. odbędzie jubileuszowy, pięćsetny spektakl).

W 2010 r. ukazały się „Bierki” - drugi tom cyklu „Kroniki Nierówności”, zapoczątkowanego przez „Berka”. Kolejną powieścią Szczygielskiego był publikowany w 2011 r. „Poczet Królowych polskich”. Napisana z epickim rozmachem i rozgrywająca się na przestrzeni niemal stu lat opowieść o trzech pokoleniach kobiet z rodziny Król - babki, matki i córki - została zainspirowana biografią polskiej gwiazdy kina lat 30. Iny Benity. „Poczet...” w 2012 r. otrzymał nominację do nagrody literackiej Srebrny Kałamarz. W 2014 r. ukazała się natomiast powieść grozy „Sanato”, opowiadająca o wydarzeniach, jakie miały miejsce w zakopiańskim sanatorium dla chorych na gruźlicę w 1931 r.

W 2013 r. wydawnictwa Agora, Instytut Wydawniczy Latarnik i Oficyna Wydawnicza As wydały monografię autorstwa Marcina Szczygielskiego zatytułowaną „Filipinki - to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu”. Imponująca, potężna publikacja zawierająca ponad 500 fotografii, 300 artykułów prasowych, a także płytę CD, na której znalazły się 24 nigdy wcześniej nie publikowane piosenki zespołu jest dla autora wyjątkowo ważną pozycją w jego dorobku - matka Szczygielskiego Iwona Racz-Szczygielska prżez 12 lat była jedną z wokalistek Filipinek.

Odrębną dziedziną twórczości Marcina Szczygielskiego są książki dla dzieci i młodzieży. Pierwszą była wydana w 2009 r. ekstrawagancka powieść science-fiction „Omega”, która otrzymała główną nagrodę w konkursie literackim IBBY (International Board on Books for Young People) i tytuł Książki Roku IBBY 2010. Następną powieść - „Czarny Młyn” - autor napisał w 2010 r. na Konkurs Literacki im. Astrid Lindgren. Jury uznało książkę za najlepszą spośród wszystkich 580 anonimowo nasłanych propozycji i przyznało Szczygielskiemu Grand Prix oraz I Nagrodę w kategorii powieści dla dzieci między 10 a 14 rokiem życia. W tym samym roku ukazała się też jego kolejna powieść dla młodzych czytelników zatytułowana „Za niebieskimi drzwiami”, która w 2011 r. otrzymała nagrodę literacką Donga (wcześniej „Dziecięcy Bestseller Roku”), przyznaną przez IBBY. W 2013 r. fragmenty powieści zostały zamieszczone w podręczniku do języka polskiego „Między nami” dla klas V szkół podstawowych, a książka trafiła na listę uzupełniających lektur szkolnych. W 2014 r. rozpoczęła się ekranizacja powieści. Reżyserowany przez Mariusza Paleja film „Za niebieskimi drzwiami” z Ewą Błaszczyk, Teresą Lipowską i Michałem Żebrowskim trafi do kin na przełomie 2015 i 2016 r.

W 2013 r. Szczygielski znowu anonimowo wziął udział w kolejnej edycji Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren, zgłaszając do niego „Arkę Czasu”. I tym razem jury uznało jego powieść za najlepszą ze wszystkich nadesłanych i przyznało autorowi Grand Prix konkursu oraz I Nagrodę w tej samej kategorii wiekowej, co dwa lata wcześniej. Powieść otrzymała także I Nagrodę w konkursie im. Haliny Skrobiszewskiej i umieszczona została (podobnie jak „Omega” i „Za niebieskimi drzwiami”) na Liście Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.

W 2013 r. ukazała się także powieść Szczygielskiego „Czarownica piętro niżej”, która w 2014 r. uhonorowana została nagrodą literacką Zielona Gąska, przyznawana prżez Fundację im. Ildefonsa Gałczyńskiego. W 2014 r. do księgarń trafiła natomiast kontynuacja przygód Mai - bohaterki „Czarownicy piętro niżej” - „Tuczarnia motyli”.

Sztuki Marcina Szczygielskiego („Wydmuszka”, „Furie”, „Kallas”, „Single i remiksy”, „Kochanie na kredyt”) wystawiane są w ramach stałego repertuaru w teatrach miejskich i komercyjnych w całej Polsce.

Jako grafik Szczygielski współpracował m.in. z czasopismami Playboy, Voyage, Pani, Newsweek i Nowa Fantastyka. Od chwili swojego literackiego debiutu opracowuje graficznie tylko książki wydawane przez własne wydawnictwo Oficyna Wydawnicza AS oraz przez Instytut Wydawniczy Latarnik, w którym pełni funkcję dyrektora artystycznego. Jest autorem okładek i oprawy graficznej większości napisanych przez siebie książek.

Twórczość

2003 – PL-BOY. Dziewięć i pół tygodnia z życia pewnej redakcji – powieść

2004 – Wiosna PL-BOYA. Życie seksualne oswojonych – powieść, kontynuacja PL-BOYa

2004 – Kuchnia na ciężkie czasy – książka kucharska

2005 – Nasturcje i ćwoki. Kryminał romantyczny – powieść

2006 – Farfocle namiętności – powieść, kontynuacja Nasturcji i ćwoków

2007 – Berek – powieść, pierwsza część Kronik nierówności

2009 – Omega – powieść fantastyczno-przygodowa dla młodzieży

2009 – Berek + – wydanie poszerzone o teatralną adaptację powieści pt. "Berek, czyli upiór w moherze"

2009 – PL-BOY 2 – zbiorcze wydanie powieści PL-BOY i Wiosna PL-BOYA

2009 – Les farfocles – zbiorcze wydanie powieści Nasturcje i ćwoki i Farfocle namiętności

2010 – Bierki – powieść, druga część Kronik nierówności

2010 – Za niebieskimi drzwiami – powieść fantastyczno-przygodowa dla młodzieży

2011 – Czarny Młyn – fantastyczno-przygodowa powieść grozy dla młodzieży

2011 – Furie i inne groteski – zbiór sztuk teatralnych

2011 – Poczet Królowych Polskich – powieść inspirowana życiorysem Iny Benity

2012 – Kallas, opowieść o przyjaźni Kaliny Jędrusik i Violetty Villas – sztuka teatralna

2013 – Czarownica piętro niżej – fantastyczno-przygodowa powieść dla młodzieży

2013 – Filipinki – to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu – monografia zespołu wokalnego Filipinki

2013 – Arka czasu, czyli wielka ucieczka Rafała od wtedy przez kiedyś do teraz i wstecz – historyczno-przygodowa powieść dla młodzieży

2014 – Sanato – powieść

2014 – Tuczarnia motyli – fantastyczno-przygodowa powieść dla młodzieży, kontynuacja przygód bohaterów książki Czarownica piętro niżej

Nagrody i wyróżnienia

2010 – Wyróżnienie w II Konkursie Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej za ksiażkę „Omega” i wpisanie jej na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.

2010 – Wyróżnienie w 50. Konkursie Najpiękniejsze Książki Roku 2009 organizowanym przez Polskie Towarzystwo Wydawców Książek dla powieści „Omega”.

2010 – Grand Prix II. Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren na książkę dla dzieci i młodzieży za horror „Czarny młyn”.

2010 – I Nagroda w II. Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren w kategorii powieści dla dzieci w wieku od dziesięciu do czternastu lat za powieść „Czarny młyn”.

2010 – Nagroda „Książka Roku 2010” dla książki fantastyczno-przygodowej „Omega” w literackim konkursie Polskiej Sekcji IBBY – Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych.

2011 – Duży Dong dla powieści „Za niebieskimi drzwiami” – I Nagroda Jury Profesjonalnego w konkursie Donga (wcześniej Dziecięcy Bestseller Roku”) organizowanym przez Polską Sekcję IBBY – Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych.

2011 – Wyróżnienie Jury Dziecięcego dla powieści „Za niebieskimi drzwiami” w konkursie Donga (wcześniej Dziecięcy Bestseller Roku) organizowanym przez Polską Sekcję IBBY – Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych.

2011 – II Nagroda w III Konkursie Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej za książkę „Za niebieskimi drzwiami” i wpisanie jej na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.

2012 - powieść „Za niebieskimi drzwiami” została umieszczona na międzynarodowej Liście Honorowej IBBY, prezentującej najlepsze współczesne książki dziecięce z całego świata wydane w minionym roku.

2013 – Grand Prix III Konkursu Literackiego im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży za powieść „Arka czasu”.

2013 – I Nagroda w III Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren w kategorii powieści dla dzieci w wieku od dziesięciu do czternastu lat za powieść „Arka czasu”.

2013 – Tytuł Książka Kwietnia 2013 Magazynu Literackiego Książki dla powieści „Czarownica piętro niżej”.

2013 – Wyróżnienie dla powieści „Arka czasu” w literackim konkursie Książka Roku 2013 organizowanym przez Polską Sekcję IBBY - Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych.

2014 – Nagroda Literacka Zielona Gąska 2013 Fundacji Zielona Gęś im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego dla powieści „Czarownica piętro niżej”.

2014 – I Nagroda w VI Konkursie Literatury Dziecięcej im. Haliny Skrobiszewskiej za książkę „Arka czasu” i wpisanie jej na Listę Skarbów Muzeum Książki Dziecięcej.

2014 – Nagroda Literacka Guliwer w krainie Olbrzymów 2014 za dotychczasowe dokonania w dziedzinie literatury dziecięcej i młodzieżowej.