Wytrysk

Z Encyklopedii LGBT

Wytrysk, ejakulacja, proces gwałtownego wydalenia spermy (ejakulatu) z prącia wywołany wzrostem ciśnienia spowodowanym skurczami mięśni gładkich w narządach płciowych. Wytrysk następuje w wyniku aktywności seksualnej (w tym poprzez masturbację) lub spontanicznie w wyniku polucji. Wytrysk jest zewnętrznym objawem orgazmu u mężczyzny.

Fazy

Stymulacja

Zwykle stanem poprzedzającym wytrysk jest pobudzenie seksualne wywołujące wzwód członka, choć nie każde podniecenie ani erekcja prowadzi do ejakulacji. Stymulacja członka poprzez ruchy frykcyjne w odbycie, pochwie, ustach lub stymulacja ręczna zapewnia niezbędne bodźce do osiągnięcia orgazmu i ejakulacji. Mężczyźni zazwyczaj osiągają orgazmu w czasie 5-10 minut po rozpoczęciu stosunku pochwowego.[1][2] Większość mężczyzn może osiągnąć orgazm szybko lub opóźniać go jeśli chcą to zrobić. Przedłużona stymulacja poprzez grę wstępną (pocałunki, pieszczoty i bezpośrednia stymulacja stref erogennych przed penetracją podczas stosunku, pocieranie członka) powoduje wydzielanie preejakulatu. Chociaż obecność plemników w preejakulacie jest uważany za rzadką, sperma z wcześniejszego wytrysku, nadal obecna w cewce moczowej, może być zabrana przez preejakulat. Ponadto w preejakulacie mogą być obecne czynniki zakaźne takie jak wiriony wirusa HIV.

Mianem przedwczesnego wytrysku określa wytrysk następujący przed oczekiwanym czasem. Jeśli mężczyzna nie jest w stanie osiągnąć wytrysku w odpowiednim czasie, po dłuższej stymulacji seksualnej, mimo że chce to zrobić, to taki stan nazywa się opóźnionym wytryskiem lub w przypadku całkowitej niemożności osiągnięca orgazmu anorgazmią. Orgazm, któremu nie towarzyszy ejakulacja jest znany jako suchy orgazm.

W badaniu przeprowadzonym w Japonii na grupie około 20-letnich heteroseksualistów stymulowanych fizycznie w identyczny sposób, średni czas stymulacji, po której następował wytrysk wyniósł 156,5 sekund z odchyleniem standardowym 80,7 sekund.[3]

Jeśli długotrwała faza stymulacji nie zakończy się wytryskiem to może wystąpić ból jąder określany slangowo mianem blue balls. Najszybszym sposobem na pozbycie się bólu jąder jest masturbacja zakończona wytryskiem. Po kilku godzinach od wytrysku ból powinien całkowicie ustąpić.[4][5]

Wytrysk

Kiedy mężczyzna osiąga odpowiedni poziom stymulacji, rozpoczyna się wytrysk. W tym momencie za sprawą układu współczulnego, następuje emisja nasienia zawierającego plemnik.[6] Nasienie jest wyrzucane poprzez przechodzącą przez prącie cewkę moczową za sprawą rytmicznych skurczy mięśni gładkich.[7] Te rytmiczne skurcze są częścią męskiego orgazmu. Typowy męski orgazm trwa kilka lub kilkanaście sekund.

Po rozpoczęciu orgazmu, porcje nasienie zaczynają płynąć z cewki moczowej, a po kilku tryśnięciach następuje zmniejszenie przepływu. Typowy orgazm składa się z 10 do 15 skurczów, chociaż mężczyźni rzadko uświadamia sobie, że jest ich aż tyle. Od pierwszego skurczu do ostatniego wytrysk następuje jako mimowolny proces. Na tym etapie, wytrysku nie może on być już powstrzymany. Częstość skurczów stopniowo spada podczas orgazmu. Pierwsze skurcze występują średnio w odstępach 0,6 sekundy i odstępy te wzrastają o 0,1 sekundy na skurcz. Skurcze u większość mężczyzn następują w regularnych rytmicznych odstępach podczas orgazmu. Wielu mężczyzn doświadcza również dodatkowych nieregularnych skurczy pod koniec orgazmu.[8]

Wytrysk spermy na zewnątrz rozpoczyna się w pierwszym lub drugim skurcz orgazmu. U większości mężczyzn pierwszy strumień spermy występuje w drugim skurczu. Pierwsza lub druga porcja spermy jest zwykle największa i może zawierać 40% lub więcej całkowitej objętości ejakulatu. Po tym szczycie podczas każdego kolejnego skurczu objętości porcji ejakulatu maleją. Kiedy przepływ się kończy, skurcze mięśni orgazmu nadal trwają bez wypływu nasienia. Niewielkie badania na siedmiu mężczyznach wykazały, że po średnio 7 tryśnięciach nasienia (zakres od 5 do 10) następuje średnio 10 dodatkowych skurczy bez wydalanego nasienia (zakres od 5 do 23). W badaniu tym stwierdzono wysoką korelację pomiędzy liczbą tryśnięć nasienia i całkowitą objętością ejakulatu, czyli większa ilości nasienia wynika z wyrzucania dodatkowych porcji nasienia, a nie większych objętości poszczególnych porcji.[9]

Alfred Kinsey mierzył odległości wytrysku, u kilkuset mężczyzn. U trzech czwartych z nich, nasienie wypływało z penisa (odległość równa 0), u innych mężczyzn nasienie mogło być wyrzucone na odległość od kilku do kilkudziesięciu centymetrów, a nawet w niektórych przypadkach ponad metr.[10] Masters i Johnson twierdzili, że odległości wytrysku nie może być wyższa niż 30-60 cm.[11] Przeczą temu jednak rekordy osiągane w ramach Masturbate-a-Thon (rekord świata to 2,5 m).[12]

Okres refrakcji

Większość mężczyzn doświadcza okresu refrakcji następującego bezpośrednio po orgazmie. Podczas tego okresu nie są w stanie osiągnąć kolejnej erekcji. Doświadczają również dłuższego okresu, podczas którego nie są w stanie osiągnąć kolejnego wytrysku. W tym czasie mężczyzna czuje głębokie i często przyjemne poczucie relaksu, zazwyczaj odczuwalne w pachwinie i udach. Czas trwania okresu refrakcji różni się znacznie, nawet w przypadku jednej osoby. Na różnice wpływa między innymi wiek. U młodszych mężczyzn zazwyczaj okres refrakcji trwa krócej niż u starszych, choć nie jest tak zawsze.[11]

Niektórzy mężczyźni są w stanie osiągnąć wystarczające podniecenie seksualne natychmiast po wytrysku, a inni mogą mieć okres refrakcji trwający mniej niż 15 minut. Krótki okres refrakcji może pozwalać, na płynne kontynuowanie seksualnej gry od jednego wytrysku do pobudzenia seksualnego w ramach przygotowań do następnego. Niektórzy mężczyźni odczuwają jednak niechęć do stymulacji w początkowej fazie okresu refrakcji.

Są mężczyźni, którzy są w stanie osiągnąć wielokrotny orgazm, z lub bez typowych sekwencji wytrysk i okres refrakcji. Niektórzy z nich nie dostrzegają w ogóle okresu refrakcji, lub są w stanie utrzymać erekcję przez podtrzymanie aktywności seksualnej z pełną erekcji, dopóki nie minie okres refrakcji, gdy przejdą do drugiego lub trzeciego orgazmu.[13]

Cechy wytrysku

Objętość

Siła wyrzutu i ilość nasienia jaka jest wyrzucana podczas ejakulacji znacznie różni się pomiędzy mężczyznami i może się wahać od 0,1 do 10 ml.[14] (Dla porównania łyżeczka to 5 ml, a łyżka stołowa to 15 ml.) Na objętość nasienia u dorosłych mężczyzn ma wpływ czas, jaki upłynął od poprzedniego wytrysku; większe ilości nasienia obserwuje się po dłuższych okresach abstynencji. Nie jest jasne, czy częsty wytrysk zwiększa,[15] czy zmniejsza[16][17] czy też nie ma wpływu[18] na ryzyko raka prostaty. Czas trwania stymulacji prowadzącej do wytrysku nasienia mogą mieć wpływ na jego objętość.[19] Rażąco niskie wielkość jest znana jako hipospermia. Jedną z możliwych przyczyn leżących u podstaw małej objętości lub całkowitego brak wytrysku nasienia jest niedrożności przewodu. Zmniejszanie się ilości nasienia z wiekiem jest zjawiskiem normalnym

Jakość

Liczba plemników w wytrysku również jest bardzo zróżnicowana i uzależniona od wielu czynników, w tym m.in. od czasu jaki upłynął od ostatniego wytrysku[20], wieku, poziomu stresu[21] i testosteronu. Dłużej trwająca stymulacja seksualna bezpośrednio poprzedzająca wytrysk może spowodować zwiększenie ilości plemników w spermie.[19] Niezwykle mała liczba plemników (nie tożsama z małą objętością nasienia), znana jest jako oligospermia, a brak plemników w nasienia jest nazywany azoospermią.

Rozwój w okresie dojrzewania

Pierwszy wytrysk mężczyźni często występuje w około 12 miesięcy od początku okresu dojrzewania płciowego, na ogół poprzez masturbację lub polucję. Pierwsza ilość spermy jest niewielka. W czasie typowego wytrysku w ciągu pierwszych trzech miesięcy wydziela się jednorazowo mniej niż 1 ml nasienia. Nasienie pozyskane w okresie wczesnego dojrzewania jest zazwyczaj jasne. Po wytrysku to wczesne nasienie jest podobne do żelu i w odróżnieniu od nasienia starszych mężczyzn, nie upłynnia się. Podsumowanie rozwoju nasienia przedstawia tabela poniżej.

Zwykle w pierwszych wytryskach (90%) brak plemników. Wśród nielicznych wczesnych wytrysków, które zawierają plemniki ich większość (97%) jest nieruchliwa. Pozostałe plemniki (3%) mają zaburzenia ruchu.[22]

Gdy mężczyzna dojrzewa, w nasieniu wzrasta liczba normalnych, ruchliwych plemników. Nasienie pozyskane w przedziale od 12 do 14 miesięcy po pierwszej ejakulacji upłynnia się po krótkim okresie czasu. W ciągu 24 miesięcy od pierwszego wytrysku, ilość nasienia oraz liczba i właściwości plemników jest taka jak w nasieniu dorosłego mężczyzny.[22]

Rozwój spermy w okresie dojrzewania
Czas po pierwszym
wytrysku [miesiące]
Średnia ilość
[ml]
Upłynnianie Średnia ilość plemników
[mln plemników / ml]
0 0,5 Nie 0
6 1,0 Nie 20
12 2,5 większość próbek upłynnia się 50
18 3,0 Sperma upłynnia się w ciągu godziny 70
24 3.5 Sperma upłynnia się w ciągu godziny 300

Kwestie zdrowotne

Nie stwierdzono szkodliwych skutków dla zdrowia ani z powodu wytrysku samego w sobie ani też w wyniku bardzo częstych wytrysków. Generalnie wyniki badań wskazują na pozytywne oddziaływanie wytrysków na zdrowie. Bardzo mały procent mężczyzn może doświadczać przemijającego zespółu poorgazmowego.[23][24]

Przypisy

  1. M.D. Waldinger, P. Quinn, M. Dilleen, R. Mundayat i inni. A multinational population survey of intravaginal ejaculation latency time. Journal of Sexual Medicine, 2 (4), s. 492–497 (lipiec 2005), doi:10.1111/j.1743-6109.2005.00070.x, PMID 16422843 (ang.). 
  2. F. Giuliano, D.L. Patrick, H. Porst, G. La Pera i inni. Premature ejaculation: results from a five-country European observational study. European Urology, 53 (5), s. 1048–1057 (maj 2008), doi:10.1016/j.eururo.2007.10.015, PMID 17950985 (ang.). 
  3. Y. Kameya, A. Deguchi, Y. Yokota. Analysis of measured values of ejaculation time in healthy males.. J Sex Marital Ther, 23 (1), s. 25–28 (1997), PMID 9094033 (ang.). 
  4. J. Glenn. Testicular and Scrotal Masturbation. International Journal of Psycho-Analysis, 50, s. 353–362 (1969), PMID 5387383 (ang.). 
  5. J.M. Chalett, L.T. Nerenberg. "Blue balls": A diagnostic consideration in testiculoscrotal pain in young adults: A case report and discussion. Pediatrics, 106 (4) (2000), PMID 11015532 (ang.). 
  6. Berne & Levy Physiology. Philadelphia, PA: Elsevier/Mosby, 2008. ISBN 978-0-323-04582-7.  (ang.)
  7. Walter F. Boron: {{{tytuł}}}. ISBN 1-4160-2328-3.  (ang.)
  8. J.G. Bohlen, J.P. Held, M.O. Sanderson. The male orgasm: pelvic contractions measured by anal probe. Archives of Sexual Behavior, 9 (6), s. 503–521 (1980-12-09), doi:10.1007/BF01542155, PMID 7458658 (ang.). 
  9. T.C. Gerstenberg, R.J. Levin, G. Wagner. Erection and ejaculation in man. Assessment of the electromyographic activity of the bulbocavernosus and ischiocavernosus muscles. British Journal of Urology, 65 (4), s. 395–402 (kwiecień 1990), doi:10.1111/j.1464-410X.1990.tb14764.x, PMID 2340374 (ang.). 
  10. Alfred Charles Kinsey: Sexual Behavior in the Human Female. Bloomington, Ind.: Indiana University Press, 1998, s. 634. ISBN 978-0-253-33411-4.  (ang.)
  11. 11,0 11,1 Human Sexual Response. Boston: Little, Brown and Company, 1970.  (ang.)
  12. Masturbate-a-thon Records at masturbate-a-thon.com (ang.).
  13. M.E. Dunn, J.E. Trost. Male multiple orgasms: a descriptive study. Archives of Sexual Behavior, 18 (5), s. 377–387 (październik 1989), doi:10.1007/BF01541970, PMID 2818169 (ang.). 
  14. N. Rehan, A.J. Sobrero, J.W. Fertig. The semen of fertile men: statistical analysis of 1300 men. Fertility and Sterility, 26 (6), s. 492–502 (czerwiec 1975), PMID 1169171 (ang.). 
  15. P. Dimitropoulou, A. Lophatananon, D. Easton, R. Pocock i inni. Sexual activity and prostate cancer risk in men diagnosed at a younger age. BJU International, 103 (2), s. 178–185 (styczeń 2009), doi:10.1111/j.1464-410X.2008.08030.x, PMID 19016689 (ang.). 
  16. Masturbation Cuts Cancer Risk (ang.). BBC News Online, 2003-07-16. [dostęp 2009-03-04].
  17. G.G. Giles, G. Severi, D.R. English, J.L. Hopper. Frequency of ejaculation and risk of prostate cancer. JAMA, 292 (3), s. 329 (lipiec 2004), doi:10.1001/jama.292.3.329-a, PMID 15265846 (ang.). 
  18. M.F. Leitzmann, E.A. Platz, M.J. Stampfer, W.C. Willett i inni. Ejaculation frequency and subsequent risk of prostate cancer. JAMA, 291 (13), s. 1578–1586 (kwiecień 2004), doi:10.1001/jama.291.13.1578, PMID 15069045 (ang.). 
  19. 19,0 19,1 N. Pound, M.H. Javed, C. Ruberto, M.A. Shaikh i inni. Duration of sexual arousal predicts semen parameters for masturbatory ejaculates. Physiol Behav, 76 (4–5), s. 685–689 (sierpień 2002), doi:10.1016/S0031-9384(02)00803-X, PMID 12127009 (ang.). 
  20. Semen and sperm quality (ang.). Dr John Dean, netdoctor.co.uk. [dostęp 2009-03-04].
  21. Biological Basis of Heredity: Cell Reproduction (ang.). Dr. Dennis O'Neil, Behavioral Sciences Department, Palomar College, San Marcos, California. [dostęp 2009-03-04].
  22. 22,0 22,1 Z. Janczewski, L. Bablok. Semen characteristics in pubertal boys. I. Semen quality after first ejaculation. Archives of Andrology, 15 (2-3), s. 199–205 (1985), doi:10.3109/01485018508986912, PMID 3833078 (ang.). 
  23. S. Dexter. Benign coital headache relieved by partner’s pregnancies with implications for future treatment. British Medical Journal (2010-02-08), doi:10.1136/bcr.10.2009.2359 (ang.). 
  24. Richard Balon, R. Taylor Segraves: Handbook of sexual dysfunction. Boca Raton: Taylor Francis, 2005. ISBN 978-0-8247-5826-4.  (ang.)