Gej
Gej (ang. gay, tłum. "wesoły"), w języku polskim określenie mężczyzny o orientacji homoseksualnej. Oryginalnie w języku angielskim słowo gay oznacza osobę homoseksualną bez sprecyzowania płci.
Etymologia słowa gej
Słowo gej w polszczyźnie jest zapożyczeniem słowa gay z języka angielskiego. Historycznie początkowo słowo gay oznaczało beztroski, szczęśliwy, barwny. Do języka angielskiego słowo „gay” trafiło w XII w. z języka starofrancuskiego.[1]
Początkowo neutralne określenie w angielszczyźnie zaczęło ewoluować w stronę znaczeń natury seksualnej. W XIV w. słowo gay zaczęto utożsamiać z beztroskę w sferze seksualnej i znaczenie to ukształtowało się ostatecznie w XVII w.[1]
Od XIX wieku określenie to zaczęło zmieniać swoje znaczenie i pojawiać się w odniesieniu do osób o orientacji homoseksualnej.
Słowo „gej” we współczesnej polszczyźnie
W 1989 roku Gazeta Wyborcza została uhonorowana nagrodą Tęczowy Laur „za to, że jako pierwsza zaczęła używać słowa «gej»”.[2](s. 111)
Analizy ilościowe wskazują na to, że słowo „gej” na określenie homoseksualnych mężczyzn dominuje w czasopismach takich jak Super Express, Gazeta Wyborcza, Newsweek, Polityka, Fakt. Wyjątkiem od tej tendencji jest prasa katolicka.[2](s. 110)
Inne określenia gejów w języku polskim
W dawnej Polsce osoby homoseksualne płci męskiej określano w XVI-XVII wieku mianem „sodomitów”, „sodomczyków”. Znano również określenia takie jak „mężolubnicy”, „mężołożnicy” i „samocołożnicy”. Stosunki homoseksualne nazywano „samcołożnictwem”, „sodomskim grzechem” lub „sodomską nieczystością”[3](s. 136)[4] Wg innych źródeł było to „samcołóstwo”.[2](s. 46)
Słowo „homoseksualista” uznawane jest za formę nacechowaną skojarzeniami negatywnymi oraz związanymi z terminologią medyczną. Organizacje takie jak GLAAD, The Associated Press, New York Times oraz Washington Post odradzają jego stosowanie.[5]
Odpowiedniki słowa gej w innych językach
Słowo schwul w języku niemieckim
Współcześnie niemieckie słowo schwul jest odpowiednikiem polskiego słowa gej. Historycznie jego zabarwienie ewoluowało na przestrzeni dziesięcioleci od zabarwienia pejoratywnego do neutralnego.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 gay (adj.) (ang.). etymonline.com. [dostęp 2018-02-25].
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Jagoda Rodzoch-Malek: W jaki sposób mówi się w polszczyźnie o homoseksualizmie i osobach homoseksualnych? Analiza leksyki na podstawie danych leksykograficznych i tekstowych. Warszawa: 2012. (pol.)
- ↑ Paweł Fijałkowski: Homoseksualizm : Wykluczenie ? transgresja ? akceptacja. Warszawa: Eneteia, 2009. ISBN 9788361538080. (pol.)
- ↑ Krzysztof Tomasik. Samcołożnicy i homoeroci : Wywiad z Pawłem Fijałkowskim, historykiem. Replika. Dwumiesięcznik społeczno-kulturalny LGBTQ, 23/2010, s. 10–11 (2010), Warszawa: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, ISSN 1896-3617 (pol.).
- ↑ GLAAD Media Reference Guide - Terms To Avoid (ang.). glaad.org. [dostęp 2018-02-25].