Michał Waszyński
Michał Waszyński (właściwie Mosze Waks), polski reżyser, montażysta i scenarzysta filmowy, urodzony 29 września 1904 roku w Kowlu na Wołyniu, zmarł 20 lutego 1965 roku w Madrycie.
Michał Waszyński | |
Prawdziwe imię i nazwisko | Mosze Waks |
Data i miejsce urodzenia | 29 września 1904 / Kowel |
Data i miejsce śmierci | 20 lutego 1965 Madryt |
Zawód | reżyser |
Michał Waszyński był gejem. Już w latach 30. XX wieku nie ukrywał swojej homoseksualnej orientacji, pojawiając się publicznie ze swoimi partnerami.
Waszyński pochodził z żydowskiej rodziny o chasydzkich korzeniach. W 1922 roku za namową reżysera Wiktora Biegańskiego zmienił imię i nazwisko na polsko brzmiące. W 1929 roku Waszyński zadebiutował jako reżyser. Współpracował z wytwórniami filmowymi: Sfinks, Leo-Film, Blok-Muza-Film, Rex-Film i Feniks. W 1931 roku przeniósł się z Muranowa do domu na Saskiej Kępie. W latach 30. wyreżyserował 37 ze 147 wszystkich polskich filmów. Przełomem w karierze Waszyńskiego był film „Dybuk” z 1937 roku, po którym został doceniony i znacząco zmienił swoje podejście do reżyserowania, między innymi poświęcając więcej czasu przy tworzeniu kolejnych produkcji filmowych.
W dniu wybuchu II wojny światowej Waszyński przebywał wraz z ekipą filmową we Lwowie, skąd został zesłany przez władze ZSRR na Syberię. 10 grudnia 1941 roku zaciągnął się do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armia Andersa). Wraz z armią maszerował przez Iran, Irak i Palestynę co Waszyński uwiecznił w filmie dokumentalnym „Dzieci” z 1943 roku. Później z 2 Korpusem Waszyński udał się do Egiptu i Włoch. W trakcie bitwy o Monte Cassino Waszyński filmował wydarzenia jako członek wojskowego zespołu filmowego.
W 1946 roku Waszyński poślubił hrabinę Marię Dolores Tarantini oraz adoptował córkę aktorki Jadwigi Andrzejewskiej. Po śmierci Marii Dolores Tarantini Waszyński otrzymał duży spadek, w skład, którego wchodził pałac w Rzymie.
Waszyński zmarł 20 lutego 1965 roku w Madrycie, przyczyną śmierci był zawał mięśnia sercowego. Został pochowany na cmentarzu w Rzymie.
W 2008 roku nakładem wydawnictwa Świat Książki ukazała się biografia Michała Waszyńskiego autorstwa Samuela Blumenfelda – „Człowiek, który chciał być księciem. Michał Waszyński – życie barwniejsze niż film”.
Filmografia
- Wielka droga (1948)
- Lo Sconosciuto di San Marino (1948)
- Mp. Adama i Ewy (1944)
- Monte Cassino (1944)
- Trzy serca (1939)
- U kresu drogi (1939)
- Włóczęgi (1939)
- Druga młodość (1938)
- Gehenna (1938)
- Profesor Wilczur (1938)
- Serce matki (1938)
- Kobiety nad przepaścią (1938)
- Rena (1938)
- Ostatnia brygada (1938)
- Znachor (1937)
- Dybuk (1937)
- Dodek na froncie (1936)
- Będzie lepiej (1936)
- Bohaterowie Sybiru (1936)
- Bolek i Lolek (1936)
- 30 karatów szczęścia (1936)
- Papa się żeni (1936)
- Antek policmajster (1935)
- ABC miłości (1935)
- Jaśnie pan szofer (1935)
- Wacuś (1948)
- Nie miała baba kłopotu (1935)
- Panienka z poste restante (1935)
- Pieśniarz Warszawy (1934)
- Co mój mąż robi w nocy? (1934)
- Parada rezerwistów (1934)
- Kocha, lubi, szanuje (1934)
- Czarna perła (1934)
- Prokurator Alicja Horn (1933)
- Jego ekscelencja subiekt (1933)
- Dwanaście krzeseł (1933)
- Zabawka (1933)
- Sto metrów miłości (1932)
- Głos pustyni (1932)
- Bezimienni bohaterowie (1932)
- Uwiedziona (1931)
- Niebezpieczny romans (1930)
- Kult ciała (1930)
- Pod banderą miłości (1929)