Testy na obecność wirusa HIV: Różnice pomiędzy wersjami

brak opisu edycji
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
(nie podano źródeł)
Nie podano opisu zmian
 
Linia 2: Linia 2:


== Procedura diagnostyki HIV w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych ==
== Procedura diagnostyki HIV w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych ==
Pierwszym etapem diagnostyki jest rozmowa z konsultantem mająca na celu ustalenie najwłaściwszego momentu wykonania testu.<ref name="diagnostyka">{{Cytuj książkę | imię = Grażyna | nazwisko = Konieczny | imię2 = Andrzej | nazwisko2 = Lipniacki | imię3 = Andrzej | nazwisko3 = Piasek | imię4 = Dorota | nazwisko4 = Rogowska-Szadkowska | tytuł = Diagnostyka zakażenia HIV Wskazówki dla osób pracujących w Punktach Anonimowego Testowania | wydawca = KC ds. AIDS| miejsce = Warszawa | rok = 2003 | url = http://www.aids.gov.pl/files/wiedza/Diagnostyka_calosc.pdf | język = pl}}</ref>
Pierwszym etapem diagnostyki jest rozmowa z konsultantem mająca na celu ustalenie najwłaściwszego momentu wykonania testu.<ref name="diagnostyka">{{Cytuj książkę | imię = Grażyna | nazwisko = Konieczny | imię2 = Andrzej | nazwisko2 = Lipniacki | imię3 = Andrzej | nazwisko3 = Piasek | imię4 = Dorota | nazwisko4 = Rogowska-Szadkowska | tytuł = Diagnostyka zakażenia HIV Wskazówki dla osób pracujących w Punktach Anonimowego Testowania | wydawca = KC ds. AIDS| miejsce = Warszawa | rok = 2003 | url = http://web.archive.org/web/20140211033057/http://www.aids.gov.pl:80/files/wiedza/Diagnostyka_calosc.pdf | język = pl}}</ref>


Drugim etapem jest pobranie próbki krwi. Nie jest przy tym konieczne, by badany był na czczo.<ref name="diagnostyka" /> W celu identyfikacji pacjenta przydzielany jest mu numer. Dodatkowo pacjent podaje hasło, które będzie widniało na jego wyniku testu. W zależności od tego, ile razy w tygodniu działa dany Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny, wynik jest do odebrania w przeciągu tygodnia, w niektórych miejscach nawet następnego dnia. Odbiór wyniku musi nastąpić osobiście i nie ma możliwości uzyskania go telefonicznie.
Drugim etapem jest pobranie próbki krwi. Nie jest przy tym konieczne, by badany był na czczo.<ref name="diagnostyka" /> W celu identyfikacji pacjenta przydzielany jest mu numer. Dodatkowo pacjent podaje hasło, które będzie widniało na jego wyniku testu. W zależności od tego, ile razy w tygodniu działa dany Punkt Konsultacyjno-Diagnostyczny, wynik jest do odebrania w przeciągu tygodnia, w niektórych miejscach nawet następnego dnia. Odbiór wyniku musi nastąpić osobiście i nie ma możliwości uzyskania go telefonicznie.
Linia 55: Linia 55:


Jeśli w dwóch testach przesiewowych uzyskano wyniki dodatnie, a w teście potwierdzenia wynik nierozstrzygnięty (wątpliwy) lub ujemny – wynik postępowania
Jeśli w dwóch testach przesiewowych uzyskano wyniki dodatnie, a w teście potwierdzenia wynik nierozstrzygnięty (wątpliwy) lub ujemny – wynik postępowania
diagnostycznego pozostaje nierozstrzygnięty. W takim przypadku należy rozważyć wykonanie dodatkowych badań wirusologicznych (np. HIV RNA, HIV DNA) oraz powtórzyć diagnostykę serologiczną (rozpoczynając od testu przesiewowego) po upływie co najmniej 2 tygodni. Jeśli badanie zostało wykonane w okienku serologicznym, to natychmiastowe wykonanie badań wirusologicznych stwarza w tym przypadku szansę rozpoznania zakażenia pierwotnego (przed serokonwersją).<ref name="gładysz">{{Cytuj książkę | imię r = Małgorzata | nazwisko r = Zalewska | imię2 r = Brygida | nazwisko2 r = Knysz | rozdział = Diagnostyka zakażeń HIV: dotychczasowa wiedza i nowe osiągnięcia mające wpływ na leczenie antyretrowirusowe | tytuł = Diagnostyka, profilaktyka, klinika i terapia zakażeń HIV | data = 2009 | wydawca = Wydawnictwo Continuo | miejsce = Wrocław | isbn = 978-83-62182-00-8 | url = http://aids.gov.pl/files/publikacje/2009_Diagnostyka_prof._Gladysza_po_erracie.pdf | język = pl | inni = Andrzej Gładysz, Brygida Knysz (red.) | język = pl}}</ref>
diagnostycznego pozostaje nierozstrzygnięty. W takim przypadku należy rozważyć wykonanie dodatkowych badań wirusologicznych (np. HIV RNA, HIV DNA) oraz powtórzyć diagnostykę serologiczną (rozpoczynając od testu przesiewowego) po upływie co najmniej 2 tygodni. Jeśli badanie zostało wykonane w okienku serologicznym, to natychmiastowe wykonanie badań wirusologicznych stwarza w tym przypadku szansę rozpoznania zakażenia pierwotnego (przed serokonwersją).<ref name="gładysz">{{Cytuj książkę | imię r = Małgorzata | nazwisko r = Zalewska | imię2 r = Brygida | nazwisko2 r = Knysz | rozdział = Diagnostyka zakażeń HIV: dotychczasowa wiedza i nowe osiągnięcia mające wpływ na leczenie antyretrowirusowe | tytuł = Diagnostyka, profilaktyka, klinika i terapia zakażeń HIV | data = 2009 | wydawca = Wydawnictwo Continuo | miejsce = Wrocław | isbn = 978-83-62182-00-8 | url = http://web.archive.org/web/20130320060242/http://aids.gov.pl/files/publikacje/2009_Diagnostyka_prof._Gladysza_po_erracie.pdf | inni = Andrzej Gładysz, Brygida Knysz (red.) | język = pl}}</ref>


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Linia 76: Linia 76:


==== Przykład liczbowy ====
==== Przykład liczbowy ====
Dla zilustrowania prawdopodobieństw błędnych wyników można przyjąć następujące dane.<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Koronacki | imię = Jacek | nazwisko2 = Mielniczuk | imię2 = Jan | tytuł = Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych  | data = 2001 | wydawca = Wydawnictwa Naukowo-Techniczne | miejsce = Warszawa | isbn = 83-204-2684-7 | język = pl}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/sad/scb/index27.html | tytuł = Wykład IV. Wzór Bayesa. Zmienne losowe - wprowadzenie (kurs SAD) | data dostępu = 2013-11-09 | imię = Elżbieta | nazwisko = Ferenstein| imię2 = Jan | nazwisko2 = Mielniczuk | opublikowany = edu.pjwstk.edu.pl | data = | język = pl}}</ref>
Dla zilustrowania prawdopodobieństw błędnych wyników można przyjąć następujące dane.<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Koronacki | imię = Jacek | nazwisko2 = Mielniczuk | imię2 = Jan | tytuł = Statystyka dla studentów kierunków technicznych i przyrodniczych  | data = 2001 | wydawca = Wydawnictwa Naukowo-Techniczne | miejsce = Warszawa | isbn = 83-204-2684-7 | język = pl}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/sad/scb/index27.html | tytuł = Wykład IV. Wzór Bayesa. Zmienne losowe - wprowadzenie (kurs SAD) | data dostępu = 2013-11-09 | imię = Elżbieta | nazwisko = Ferenstein | imię2 = Jan | nazwisko2 = Mielniczuk | opublikowany = edu.pjwstk.edu.pl | data = | język = pl}}</ref>
:''prawdopodobieństwo zdarzenia polegającego na tym, że badana osoba jest nosicielem HIV'' = 0,001
:''prawdopodobieństwo zdarzenia polegającego na tym, że badana osoba jest nosicielem HIV'' = 0,001
:''prawdopodobieństwo zdarzenia polegającego na tym, że dla osoby zakażonej wynik testu będzie dodatni'' = 0,99
:''prawdopodobieństwo zdarzenia polegającego na tym, że dla osoby zakażonej wynik testu będzie dodatni'' = 0,99
Linia 107: Linia 107:
Wynik powyższy (często sprzeczny z intuicją) silnie zależy od prawdopodobieństwa nosicielstwa ''P(B1)''. Jest to prawdopodobieństwo określane mianem ''a priori'' i wynika z oceny ryzyka zakażenia jeszcze przed wykonaniem testu. Gdy prawdopodobieństwo to jest duże np. ze względu na częstość występowania zakażeń w danym regionie geograficznym to wtedy prawdopodobieństwo nosicielstwa u osoby z dodatnim wynikiem testu również jest wysokie.
Wynik powyższy (często sprzeczny z intuicją) silnie zależy od prawdopodobieństwa nosicielstwa ''P(B1)''. Jest to prawdopodobieństwo określane mianem ''a priori'' i wynika z oceny ryzyka zakażenia jeszcze przed wykonaniem testu. Gdy prawdopodobieństwo to jest duże np. ze względu na częstość występowania zakażeń w danym regionie geograficznym to wtedy prawdopodobieństwo nosicielstwa u osoby z dodatnim wynikiem testu również jest wysokie.


Zwykle występuje tendencja do zawyżania oceny ryzyka zakażenia w sytuacji gdy wynik testu jest dodatni. Tendencji tej ulegają również lekarze. W badaniu ankietowym, jakiemu poddano 263 praktykujących lekarzy, jedynie 22% dokonało prawidłowej oceny w oparciu o informację o czułości testu, swoistości testu i częstości występowania testowanej choroby.<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Steurer | imię = J. | nazwisko2 = Fischer | imię2 = J.E. | nazwisko3 = Bachmann | imię3 = L.M. | nazwisko4 = Koller | imię4 = M. | nazwisko5 = ter Riet | imię5 = G. | tytuł = Communicating accuracy of tests to general practitioners: a controlled study | czasopismo = BMJ | wolumin = 324 | numer = 7341 | strony = 824–826 | miesiąc = Apr | rok = 2002 | doi = 10.1136/bmj.324.7341.824 | pmid = 11934776 | język = en}}</ref>
Zwykle występuje tendencja do zawyżania oceny ryzyka zakażenia w sytuacji gdy wynik testu jest dodatni. Tendencji tej ulegają również lekarze. W badaniu ankietowym, jakiemu poddano 263 praktykujących lekarzy, jedynie 22% dokonało prawidłowej oceny w oparciu o informację o czułości testu, swoistości testu i częstości występowania testowanej choroby.<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Steurer | imię = J. | nazwisko2 = Fischer | imię2 = J.E. | nazwisko3 = Bachmann | imię3 = L.M. | nazwisko4 = Koller | imię4 = M. | nazwisko5 = ter Riet | imię5 = G. | tytuł = Communicating accuracy of tests to general practitioners: a controlled study | czasopismo = BMJ | wolumin = 324 | numer = 7341 | strony = 824–826 | miesiąc = kwiecień | rok = 2002 | doi = 10.1136/bmj.324.7341.824 | pmid = 11934776 | język = en}}</ref>


=== Okno serologiczne ===
=== Okno serologiczne ===
Linia 143: Linia 143:
|}
|}


Stosowanym w pracowniach analitycznych jest m.in. test Architect Ag/Ab (Combo). Wedle danych producenta czułość takiego testu jest równa 100% a swoistość wynosi ponad 99,5%.<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.abbottdiagnostics.pl/assets/pdf/Architect%20HIV%20Combo%20AGF102.pdf | tytuł = ARCHITECT® HIV Ag/Ab Combo | data dostępu = 2013-11-09 | opublikowany = abbottdiagnostics.pl | język = pl}}</ref>
Stosowanym w pracowniach analitycznych jest m.in. test Architect Ag/Ab (Combo). Wedle danych producenta czułość takiego testu jest równa 100% a swoistość wynosi ponad 99,5%.<ref>{{cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20120907005428/http://www.abbottdiagnostics.pl:80/assets/pdf/Architect%20HIV%20Combo%20AGF102.pdf | tytuł = ARCHITECT® HIV Ag/Ab Combo | data dostępu = 2013-11-09 | opublikowany = abbottdiagnostics.pl | język = pl}}</ref>


=== Testy genetyczne ===
=== Testy genetyczne ===
Linia 156: Linia 156:
=== Testy ślinowe ===
=== Testy ślinowe ===
[[Plik:Oraquick.jpg|thumb|Test ślinowy]]
[[Plik:Oraquick.jpg|thumb|Test ślinowy]]
Testy bazujące na analizowaniu śliny mogą być wykorzystane jako wstępne testy o charakterze przesiewowym. Pierwsze testy ślinowe charakteryzowały się stosunkowo dużą liczbą wyników błędnych (zarówno fałszywie dodatnich jak i fałszywie ujemnych). Na przestrzeni lat zostały one jednak udoskonalone. W badaniu porównawczym testów ślinowych i testów bazujących na krwi, testy ślinowe wykazały niższą czułość (ok. 98%) i podobną swoistość (ok. 99%).<ref>{{Cytuj pismo  | nazwisko = Pant Pai | imię = N. | nazwisko2 = Balram | imię2 = B. | nazwisko3 = Shivkumar | imię3 = S. | nazwisko4 = Martinez-Cajas | imię4 = JL. | nazwisko5 = Claessens | imię5 = C. | tytuł = Head-to-head comparison of accuracy of a rapid point-of-care HIV test with oral versus whole-blood specimens: a systematic review and meta-analysis | czasopismo = Lancet Infect. Dis. | wolumin = 12 | numer = 5 | strony = 373–380 | miesiąc = maj | rok = 2012 | doi = 10.1016/S1473-3099(11)70368-1 | pmid = 22277215 | język = en}}</ref>
Testy bazujące na analizowaniu śliny mogą być wykorzystane jako wstępne testy o charakterze przesiewowym. Pierwsze testy ślinowe charakteryzowały się stosunkowo dużą liczbą wyników błędnych (zarówno fałszywie dodatnich jak i fałszywie ujemnych). Na przestrzeni lat zostały one jednak udoskonalone. W badaniu porównawczym testów ślinowych i testów bazujących na krwi, testy ślinowe wykazały niższą czułość (ok. 98%) i podobną swoistość (ok. 99%).<ref>{{Cytuj pismo  | nazwisko = Pant Pai | imię = N. | nazwisko2 = Balram | imię2 = B. | nazwisko3 = Shivkumar | imię3 = S. | nazwisko4 = Martinez-Cajas | imię4 = J.L. | nazwisko5 = Claessens | imię5 = C. | tytuł = Head-to-head comparison of accuracy of a rapid point-of-care HIV test with oral versus whole-blood specimens: a systematic review and meta-analysis | czasopismo = Lancet Infect. Dis. | wolumin = 12 | numer = 5 | strony = 373–380 | miesiąc = maj | rok = 2012 | doi = 10.1016/S1473-3099(11)70368-1 | pmid = 22277215 | język = en}}</ref>


W 2012 r. wprowadzono do sprzedaży testy Oraquick do użytku domowego, dające odpowiedź w czasie 20 minut. Zostały one dopuszczone do użytku w USA po długotrwałych staraniach przed amerykańską administracją leków FDA.<ref>{{Cytuj stronę | nazwisko = McNeil Jr. | imię = Donald G. | tytuł = OraQuick At-Home H.I.V. Test Wins F.D.A. Approval | url = http://www.nytimes.com/2012/07/04/health/oraquick-at-home-hiv-test-wins-fda-approval.html | opublikowany = nytimes.com | data = 2012-07-03 | data dostępu = 2013-11-09 | język = en}}</ref>
W 2012 r. wprowadzono do sprzedaży testy Oraquick do użytku domowego, dające odpowiedź w czasie 20 minut. Zostały one dopuszczone do użytku w USA po długotrwałych staraniach przed amerykańską administracją leków FDA.<ref>{{Cytuj stronę | nazwisko = McNeil Jr. | imię = Donald G. | tytuł = OraQuick At-Home H.I.V. Test Wins F.D.A. Approval | url = http://www.nytimes.com/2012/07/04/health/oraquick-at-home-hiv-test-wins-fda-approval.html | opublikowany = nytimes.com | data = 2012-07-03 | data dostępu = 2013-11-09 | język = en}}</ref>