Aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

Aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

7 sierpnia 2020 roku w Warszawie na ul. Krakowskie Przedmieście nieumundurowani funkcjonariusze policji dokonali aresztowania Małgorzaty „Margot” Szutowicz wykonując postanowienie sądu o tymczasowym aresztowaniu.

W następstwie tego faktu doszło do spontanicznej manifestacji i jej brutalnego stłumienia przez funkcjonariuszy policji a także serii zatrzymań. Pracownicy Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur w swoim raporcie z tych wydarzeń odnotowali liczne przypadki naruszeń praw zatrzymanych. Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka, Dunja Mijatovic wezwała władze polskie do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz. 8 sierpnia i w dniach kolejnych odbywały się manifestacje solidarności z Małgorzatą Szutowicz. 12 sierpnia 2020 roku opublikowano list 212 naukowców z całego świata wzywający do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz.

Wydarzenia poprzedzające aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

Kolektyw Stop Bzdurom powstał w 2019 r. i jest grupą nieformalną walczącą o prawa osób LGBT stosując bezkompromisowe metody w reakcji na inicjatywę środowisk prawicowo–katolickich, pomawiających osoby LGBT o związki z pedofilią. Przyczyną zawiązania kolektywu była bierność policji wobec zgłoszeń naruszeń prawa.

Sąd w Gdańsku w ramach zabezpieczenia z powództwa cywilnego orzeka, że napisy naruszają dobra osobiste osób LGBT i w ramach zabezpieczenia napisy prezentowane na pojazdach fundacji Pro mają być zdjęte.

Małgorzata „Margot” Szutowicz, będąca osobą niebinarną aktywistka kolektywu Stop Bzdurom 27 czerwca 2020 działając w ramach obywatelskiego nieposłuszeństwa dokonała wraz z innymi osobami zatrzymania pojazdu fundacji Pro. W trakcie tego Wydarzenia doszło do szarpaniny, w wyniku której obrażeń doznał kierujący pojazdem Łukasz K. Zniszczeniu uległ baner.

14 lipca około godziny 10:00 nieumundurowani funkcjonariusze wydziału kryminalnego Komendy Stołecznej Policji wtargnęli siłą do mieszkania Małgorzaty Szutowicz i nie pozwalając założyć butów ani skarpet, skuli ją kajdankami a następnie wynieśli z mieszkania do nioznakowanego pojazdu. Utrzymywali przy tym, że realizują postanowienie prokuratury. Uniemożliwili przekazanie danych z okazanej legitymacji, niezbędnych do złożenia skargi na zatrzymanie. Jak wynika z nagrania zajścia funkcjonariusz policji przed wyniesieniem Małgorzaty Szutowicz z mieszkania powiedział „Tak, jestem ch... Mam satysfakcję, że nie możesz założyć skarpet.”

Sąd nie przychylił się do wniosku prokuratury o zastosowanie tymczasowego aresztu i postanowił zastosować wobec Małgorzaty Szutowicz dozór policyjny i poręczenie majątkowe w kwocie 7 tysięcy zł. Prokuratura, na której czele stoi Zbigniew Ziobro, złożyła zażalenie na decyzję sądu.

Sąd postanowił o zastosowaniu tymczasowego aresztowania na okres 2 miesięcy. Sąd nie ujawnił uzasadnienia swojej decyzji. O podanie przyczyn zastosowania aresztu apelowało m.in. Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". Sąd twierdzi, że ujawnić uzasadnienie może tylko prokuratura.

Przebieg aresztowania Małgorzaty Szutowicz

O decyzji sądu Małgorzata Szutowicz dowiedziała się 7 sierpnia w chwili gdy przebywała w pomieszczeniach należących do fundacji Kampania Przeciw Homofobii. Pod budynek podjechały policyjne radiowozy nie podejmując jednakże czynności. Informacja o decyzji została rozpowszechniona w internecie. Pod budynkiem zaczęły gromadzić się osoby chcące wyrazić solidarność z Małgorzatą Szutowicz.

Małgorzata Szutowicz postanowiła, że sama dobrowolnie odda się w ręce funkcjonariuszy i około godziny 18:30 wyszła na ulicę Solec. Towarzyszyły jej licznie zgromadzone osoby oraz przedstawiciele mediów (telewizje TVN, TVN24, Włodek Ciejka TV, OKO.press, Telewizja Obywatelska, Video-KOD Radio ZET).

Małgorzata „Margot” Szutowicz kilkukrotnie zwracała się do obecnych funkcjonariuszy z apelem o wykonanie postanowienia sądu o zastosowaniu aresztowania. Za każdym razem spotykała się jednak z odmową.

Po kilku minutach Małgorzata Szutowicz razem z solidaryzującymi się z nią osobami w towarzystwie kamer mediów przeszła na ulicę Krakowskie Przedmieście. Około godziny 19:10 gdy skierowała się w stronę pomnika Mikołaja Kopernika przed Pałacem Staszica, została zatrzymana przez pilnujących go nieumundurowanych funkcjonariuszy policji i wykonując ich polecenia wsiadła do nieoznakowanego radiowozu. Z okna pojazdu pozdrowiła zgromadzonych.

Wydarzenia następujące po aresztowaniu Małgorzaty Szutowicz

W pobliżu samochodu zgromadziły się osoby solidaryzujące się z Margot i rozpoczęły spontaniczną manifestację polegającą na otoczeniu pojazdu w sposób uniemożliwiający jego odjazd.

Policja wbrew zapewnieniom skierowanym do posła Macieja Gduli o zamiarze sprowadzenia negocjatora, zdecydowała się około godziny 20:00 na siłowe rozbicie blokady. Zarejestrowano na materiałach filmowych liczne przypadki brutalnego traktowania zatrzymywanych w tym duszenia, klękania na głowie, szyi lub plecach.

Teren ulicy Krakowskie Przedmieście został otoczony. Do znajdujących się tam osób kierowano głośne komunikaty nakazujące opuszczenie terenu jednak w tym samym czasie kordony policji uniemożliwiały opuszczenie terenu.

Ignorowano immunitet parlamentarzystów i legitymacje prasowe. Poseł gdula był popychany przez policję.

Reakcje na aresztowanie Małgorzaty Szutowicz

Raport Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur na temat wydarzeń związanych z aresztowaniem Małgorzaty Szutowicz

8 sierpnia 2020 roku Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar działając z urzędu wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie wydarzeń z 7 sierpnia. Przedstawiciele podległego RPO, Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytację w miejscach detencji osób zatrzymanych w wyniku wydarzeń jakie miały 7 sierpnia 2020 roku w Warszawie. Do Komendanta Stołecznego Policji skierowano pismo w którym RPO domaga się wyjaśnień następujących kwestii:

• przyczyn i podstaw prawnych interwencji Policji wobec protestujących;
• okoliczności i przyczyn zatrzymania dużej liczby osób (z dostępnych obecnie informacji wynika, że było to ok. 50 osób),
• natychmiastowego informowania osób zatrzymanych o przyczynach zatrzymania,
• powodów użycia przez funkcjonariuszy Policji środków przymusu bezpośredniego w stosunku do poszczególnych osób protestujących, w tym tych którzy jedynie przypadkowo znaleźli się w rejonie omawianych wydarzeń,
• realizacji praw poszczególnych osób zatrzymanych na posterunkach Policji, w tym zwłaszcza umożliwienia im dostępu do adwokata lub radcy prawnego w czasie czynności podejmowanych przez Policję.

Nadto Rzecznik poprosił Komendanta o szczegółowe dane o wszystkich zainicjowanych przez Policję postępowaniach wobec osób zatrzymanych podczas omawianych wydarzeń z dnia 7 sierpnia 2020 roku i aktualnego stanu tych postępowań.

Wizytowano również Zakład Karnym w Płocku, gdzie przetransportowano tymczasowo aresztowaną Małgorzatę „Margot” Szutowicz.

Apel Komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka

Duna Mijatović, komisarz Rady Europy do spraw Praw Człowieka wezwała polskie władze do uwolnienia Małgorzaty Szutowicz.

„

Wzywam do natychmiastowego uwolnienia Margot z Stop Bzdurom aresztowanej wczoraj za blokowanie furgonetki nawołującej do hejtu wobec osób LGBT i za wieszanie tęczowych flag na pomnikach w Warszawie. Dwa miesiące aresztu to bardzo zły znak dla Wolności Słowa i praw osób LGBT w Polsce

”

— Duna Mijatović

Reakcje przedstawicieli świata kultury

Artyści występujący na festiwalu „Męskie Granie” (Dawid Podsiadło, Daria Zawiałow, Tomasz Organek) okazali solidarność z Małgorzatą Szutowicz i zatrzymanymi manifestantami i wyszli na scenę, trzymając tęczowe flagi i apelując o solidarność i zakończenie przemocy.

Manifestacje Solidarności z Małgorzatą Szutowicz i innymi zatrzymanymi

8 sierpnia i w dniach następnych w wielu miastach Polski odbyły się manifestacje solidarności z Małgorzatą Szutowicz i innymi zatrzymanymi. Odbyły się one m.in. w Białowieży, Białymstoku, Bydgoszczy, Częstochowie, Gdańsku, Krakowie, Katowicach, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Opolu, Poznaniu, Rzeszowie, Tarnowie, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Zielonej Górze.

Apel naukowców o uwolnienie Małgorzaty Szutowicz

„Wzywamy polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i zagwarantowania praw osób LGBT+”

12 sierpnia opublikowano list naukowców wzywający polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i zagwarantowania praw osób LGBT+. W chwili przekazania mediom list podpisany był przez 212 osób z uniwersytetów w USA, Włoszech, Francji, Izraelu, Kanadzie, Niemczech, Szwajcarii i Polsce. Między innymi Judith Butler i Noam Chomsky.

„

My, niżej podpisane i podpisani badaczki i badacze, wyrażamy głębokie zaniepokojenie bezprecedensowym atakiem na społeczność LGBT+ w Polsce.

Z całą mocą potępiamy aresztowanie działaczki LGBT+ Małgorzaty (Margot) Szutowicz, które uważamy nie tylko za niepotrzebny i nieproporcjonalny środek zapobiegawczy, ale także za kolejny – po ogłoszeniu niektórych części Polski „strefami wolnymi od LGBT” – etap homofobicznej kampanii prowadzonej przez polskie władze.

Niepokoi nas również brutalność, z jaką polskie siły policyjne interweniowały wobec osób uczestniczących w demonstracji wspierającej Małgorzatę 7 sierpnia. Wzywamy polskie władze do natychmiastowego uwolnienia Małgorzaty Szutowicz i do zagwarantowania praw osób LGBT+.

”

— sygnatariusze listu